Naast Pablo Picasso is er nog een land- en tijdgenoot geweest die zijn stempel op de moderne beeldende kunst van de 20ste eeuw heeft gedrukt: Joan Miró. In museum Beelden aan Zee zijn nu de vroege experimenten met keramiek, studies in gips tot assemblages en monumentale openbare werken van het Spaanse multi-talent te bewonderen. Mirelle Nunes toog naar Den Haag en kwam enthousiast terug over de tentoonstelling ‘Joan Miró – Sculptures’. “De onbegrensde verbeeldingskracht van zijn schilderkunst kenmerkt ook de sculpturen die deze invloedrijke kunstenaar maakte: van vogels tot vrouwen en personages.”
Op zoek naar Picasso en de avant-garde in Parijs
Joan Miró wordt in 1893 in Barcelona geboren als zoon van een goudsmid. Als 20-jarige bezoekt hij daar de kunstschool van Francesc Galí (1880-1965). Hier leert hij de beginselen van de schilderkunst. Net als veel andere kunstenaars reist hij daarna in 1920 naar Parijs, op dat moment dé mondiale kunsthoofdstad. Daar komt hij in aanraking met nieuwe avant-gardistische kunstvormen van dat moment.
In Parijs komt hij ook in contact met Pablo Picasso (1881-1973), net als hij afkomstig uit Barcelona. Miró is slechts 12 jaar jonger. De jonge Miró bedenkt een list om met de dan in Parijs wonende ‘grote’ Picasso in contact te komen. Hij klopt in Barcelona aan bij de moeder van Picasso en vraagt: ‘Wat kan ik meenemen voor je zoon in Parijs?’. Zo vertrekt hij met een door de moeder zelf gebakken taart en daarmee heeft hij de beste denkbare entree bij de al gevestigde Pablo Picasso. Het is het begin van een meer dan 50 jaar durende vriendschap en wederzijdse inspiratie. Zowel Picasso als Miró zijn als schilder begonnen en stappen dan over op keramiek en beeldhouwkunst.
Geïnspireerd door de surrealisten
Na een ontmoeting met André Breton, schrijver van een tweetal Manifesten van het Surrealisme (resp. 1924 en 1930) bevrijdt Miró zich van de ‘beperkingen van realistische representatie’. Het oerinstinct neemt het over van het bewuste. Onderwerpen voor zijn schilderijen, collages en tekeningen zijn zijn eigen fantasie en droombeelden. Deze krijgen vorm in abstracte tekens, gebaren en symbolen in heldere kleuren blauw, rood, geel, groen en zwart, zoals te zien is bij ‘Couple d’amoureux aux jeux de fleurs d’amandier’ uit 1975.
Meester van keramiek
De titel van de tentoonstelling in Beelden aan Zee, ‘Joan Miró-Sculptures‘, verwijst naar het Spaanse woord voor beeldhouwwerken en bestrijkt dan ook dat gedeelte van zijn kunst. Objecten niet alleen gegoten in brons, maar ook in synthetische hars.
Voordat hij begint met beeldhouwen, legt Miró zich toe op het maken van keramiek. Hij voelt zich sterk verbonden met het handmatige van de materie. De klei, vlammen, as en rook zijn de elementen allemaal nodig om een object te maken. Om het dan ook nog te beschilderen met zijn eigen tekens en symbolen, maakt het helemaal af voor hem. In deze tentoonstelling is te zien hoe zijn schilderkunst zich vertaalt naar zijn beeldhouwkunst. De keramiekobjecten doen denken aan het keramiek uit Vallauris van Pablo Picasso (1881-1973).
Sculptures
Wanneer Miró de 50 is gepasseerd, krijgt hij meer tijd, ruimte en financiële middelen om te gaan beeldhouwen. Vanaf dat moment richt hij zich op het maken van sculpturen. Opvallend vaak zien we tekens of inkervingen en of een daadwerkelijke ei-vorm, verwijzend naar de vrouw/vrouwelijkheid.
Maar ook gebruikt hij voor assemblages alledaagse voorwerpen en gevonden materialen die hij vindt tijdens wandelingen langs de kust van Mallorca, waar hij zich later vestigt. Materialen, ontdaan van de eigenlijke functionaliteit. Deze ‘ambachtelijk gemaakte objecten’ zal hij later in brons gieten. Een voorbeeld ervan is ‘The Warrior King’. Het is een van de belangrijkste sculpturen uit de laatste periode van Miró’s oeuvre. Het bestaat uit een borduurring, een houten lepel en een grote, verweerde plank. Zo ontstaat een imponerende mannelijke figuur.
Museum Beelden aan Zee
De ‘Warrior King’ is nu als een van de topstukken tot 5 maart te zien in Scheveningen. Beelden aan Zee is in 1994 opgericht door het verzamelaarsechtpaar Lida en Theo Scholten. Bedoeld als onderkomen voor hun privéverzameling gericht op moderne en hedendaagse beeldhouwkunst. Het bijzondere pand, gelegen aan het Scheveningse strand, is ontworpen door architect Wim Quist in de vorm van een schelp en de zandkleurige wanden. Mooi om te zien dat de cirkel rond is met de kunst van de aan de Middellandse Zee wonende en werkende Miró (hij stierf in 1983 in Palma de Mallorca) in dit museum aan zee. Vergeet niet om aansluitend aan uw bezoek een kijkje te nemen in de museumshop, die vernieuwd is door Ellen Groenveld van Cultuur&Retail en tevens voormalig medewerker van de website van Meerdanvijftig.nl!
Voor meer info, rondleidingen en bezoek van de tentoonstelling, kijk op www.beeldenaanzee.nl.
Meer lezen
Vlakbij het Museum Beelden aan Zee, ligt in Wassenaar het museum Voorlinden, waar ook beelden en installaties van internationaal vermaarde artiesten zijn te zien. Mirelle Nunes schreef over de expositie van de Italiaanse kunstenaar Giuseppe Penone die er vorig jaar werd gehouden. Karin de Lange werd er vrolijk van de Engelsman Anthony Gormley. Ook het Kröller-Muller Museum op de Veluwe beschikt over een mooie beeldentuin.
Openingsfoto: De sculpturen van Miró in het mooie daglicht-museum Beelden aan Zee. Alle foto’s:©Mirelle Nunes
Recente reacties