Woensdagavond 16 november is het startschot gegeven voor de jaarlijks terugkerende IDFA 2016, het documentaire-festival dat nog tot en met 27 november duurt.
Het is het enige moment van het jaar dat ik een diep gevoel van spijt ervaar over mijn beslissing om te verhuizen en de Grote Stad te verlaten.
Ik vermaak mezelf uitstekend met mijn knollentuin en geniet intens van mijn uitgebreide wandelingen over strand en door duin met de hond. Zodra het IDFA van start gaat, wil ik echter het liefst mijn tentje op de Amsterdamse Munt, het episch centrum van dit festival, opslaan. Ik probeer geen film te missen. Dat laatste is een onmogelijke opgave, want er worden meer dan 300 films vertoond.
Toonaangevend in de wereld
Ik ben bepaald niet de enige liefhebber; tien dagen lang worden de cafés, bioscopen en trams in de Amsterdamse binnenstad bevolkt door mensen die op het festival afkomen. In 30 jaar is het festival uitgegroeid tot het toonaangevende documentaire-festival ter wereld. Vorig jaar telde het festival maar liefst 271.000 bezoekers.
Unieke kans om wereld te zien door ogen van ander
Wat bezielt mij en al die anderen om gedurende 10 dagen zoveel tijd uit te trekken om documentaires te bekijken?
Het aantrekkelijke van een documentaire zit, volgens mij, in het waarheidsgetrouwe karakter. Elke documentaire is een unieke kans om de wereld te beschouwen door de ogen van een ander.
Zo werd ik in de IDFA-openingsfilm van vorig jaar ‘ A Family Affair’ door de maker Tom Fassaert meegezogen in zijn familiegeschiedenis. Hij probeert te achterhalen waarom zijn grootmoeder besloot om haar twee jonge zoontjes, zijn vader en zijn oom,een aantal jaren in een kindertehuis te plaatsen. Beiden inmiddels volwassen mannen zijn hierdoor getekend. Het is fascinerend om de filmer te volgen in deze persoonlijke queeste, waarin lang niet alle vragen worden beantwoord.
Soms wordt grens opzettelijk overschreden
In ‘Stranger in Paradise’ gebruikt filmmaker Guido Hendrikx opzettelijk een acteur.
Overigens is niet elke documentaire een waarheidsgetrouw verslag van de werkelijkheid; de grens tussen documentaire en film wordt regelmatig opzettelijk overschreden. Dat is bijvoorbeeld het geval met de IDFA-openingsfilm van dit jaar ‘ Stranger in Paradise’. Maker Guido Hendrikx houdt ons met deze documentaire een spiegel voor met betrekking tot de vluchtelingenproblematiek. Verrassend genoeg laat Hendrikx in deze documentaire een acteur optreden. Het is niet de eerste documentaire waarin een regisseur een acteur laat optreden of zelf een personage speelt. Het is een effectieve manier om de thematiek van de documentaire sterker te benadrukken.
‘Under the Sun’ toont haarscherp propaganda aan
Een ‘goede’ documentaire kan je nog tijden achtervolgen, omdat het genre in zich heeft om vragen op te roepen over de huidige maatschappij. Dit is bijvoorbeeld ook het geval met de documentaire ‘Under the Sun’, gefilmd in de Democratische Volksrepubliek Korea. Vitaly Mansky volgt een jaar lang het tienjarige meisje Zin-mi en haar ouders. Uiteraard werd het filmproces met argusogen gevolgd door de Noord-Koreaanse overheid. Mansky laat de scènes steeds opnieuw herhalen en verwijdert vervolgens de instructies en herhalingen niet. Het eindresultaat is een film waarin haarscherp te zien is hoe propaganda werkt.
Enorme diversiteit spreekt mensen aan
Documentaires zijn niet alleen informatief, maar ook creatief en doorgaans gekleurd door de mening van de maker. Bijna allemaal zijn ze gemaakt met liefde en vakkennis. Tel daarbij nog de enorme diversiteit in onderwerpen en het is duidelijk waarom dit genre zoveel mensen aanspreekt.Het is de IDFA gelukt, nu alweer voor de 29e keer, om een internationaal programma samen te stellen, boordevol premières. Die bekijk je natuurlijk het best met volle aandacht, op Het Grote Doek.
Andere manieren om van IDFA 2016 te genieten
Voor iedereen die, net als ik alles wil zien maar ook nog andere verplichtingen heeft, zijn er ook andere manieren om te genieten van het festival.
Het VPRO- programma ‘Inside IDFA’ verzorgt reportages over documentaires die daarna op NPO2 worden uitgezonden. En dat zijn er vele. Deze documentaires zijn na uitzending online te bekijken. Verder zijn er via IDFA TV-méér dan 500 volledige documentaires gratis online bekijken uit eerdere jaargangen.
Drie keer hoera dus voor de IDFA 2016, de omroepen en het internet. Het mag duidelijk wat zijn wat ik nu ga doen. Ik raad iedereen hetzelfde aan. Veel plezier!
Meer over film lezen:
Recente reacties