‘Bedankt voor je mail. Ik snap wat je bedoeld…’ Ik lees de zin op mijn computerscherm en mijn ogen vullen zich met ergernis. De mail is niet eens afkomstig van iemand die pas op latere leeftijd Nederlands heeft geleerd. Dan zou ik nog mild zijn in mijn oordeel. Nee, het gaat om een jonge vrouw die vanaf groep 1 Nederlands onderwijs heeft genoten en waarvan je mag aannemen dat haar meerdere keren de-stam-plus-t is uitgelegd. Misschien reageer ik beroepshalve wat overdreven gevoelig op taalfouten maar het Nederlands is mij dierbaar.

Gevecht tegen de bierkaai

En onze taal staat steeds meer onder druk. Zo zeer, dat het sinds een aantal jaren nodig is om vanaf 7 oktober de Week van het Nederlands  te organiseren. Om wat meer liefde voor onze taal op te wekken. Hoewel ik eigenlijk van jongs af aan weet dat het een gevecht tegen de bierkaai is. Het ‘sowot’ van mijn moeder had me al moeten waarschuwen.

Excuus, sorry, verontschuldiging

Nederlands

Loopt het model nu over de catwalk of het plankier?

Als eindredacteur dolf ik het onderspit toen ik werd aangesproken op het woord ‘plankier’. “Wat is dat?” vroeg de journaliste in kwestie boos aan me. “Ik had daar catwalk geschreven!” Frans is een prachtige taal, Italiaans klinkt als muziek en in het Engels kunnen we ons zoveel beter uitdrukken. Beaam ik ook graag. Maar ik houd nu eenmaal van de -excuus, sorry, verontschuldiging – underdog en dat is ons hoekige, onbeholpen Nederlands. Waarvan je telkens aan buitenlanders moet uitleggen, dat er zoveel uitzonderingen op de regels zijn. Maar past de taal daarom niet precies bij onze landsaard?

Inmiddels vindt iedereen Engels gemakkelijker

Door de globalisering vindt iedereen het inmiddels gemakkelijker om in het Engels te communiceren. Op het hoogste niveau wordt er zelfs door de KNAW gepleit voor een aanpassing op de wetgeving (die schrijft nu voor dat het hoger onderwijs in het Nederlands wordt gegeven). Dan staat Engels in het onderwijs niets meer in de weg. Omdat de Nederlandstaligheid van studenten en docenten, en dus hun gebrekkige Engels, de uitwisseling van kennis zou bemoeilijken, zegt men.

Bestel in Nederlands, ook al krijg je  verkeerde gerecht

Met zijn boek ‘Het Nederlands in gevaar’ waarschuwt oud-hoogleraar Taalkunde Cor van Bree voor de ‘inktvlek’ die daardoor ontstaat. Er bestaan inmiddels al meerdere Engelstalige middelbare scholen. Op basisscholen hoort Engels erbij en op het kinderdagverblijf van mijn kleinzoon worden de kinderen al getrakteerd op Engelstalige liedjes. Woonachtig in de hoofdstad blijf ik de steeds vaker in het Engels sprekende bediening in het Nederlands antwoord te geven. Dan maar het risico dat ik het verkeerde gerecht krijg voorgeschoteld.

Zo moeilijk is Nederlands écht niet

Straks barst de discussie weer los over de kleur van onze Pieten bij de intocht van Sinterklaas. Het verschil met het gemak waarmee we afscheid nemen van onze taal is opvallend. Maar misschien is er hoop. Hoogleraar Chinese taalkunde (!), Rint Sybesma schreef van de zomer een ironisch bedoelde brief in de Volkskrant in reactie op het voorstel van de KNAW. “Zo erg is het niet, dat onze taal over twee, drie generaties is verdwenen.” Hij werd overstelpt met negatieve reacties. Dat zijn mensen die net als de organisatoren van de Week van het Nederlands én Rint Sybesma onze taal een warm hart toedragen. Misschien stuur ik die mevrouw van de mail aan het begin van mijn stuk wel de link naar het youtubefilmpje van Liedjeskast.nl. Daarin legt Guus Meeuwis zingend de tegenwoordige tijd uit. Zo moeilijk is onze taal écht niet!