In 2016 werd nog ruim 42 kilo per Nederlander aan voedsel weggegooid. In 2019 is dat gedaald naar ruim 34 kilo maar nog steeds wordt er dus veel verspild. Karin de Lange bestrijdt voedselverspilling door rond de kliekjes van de vorige dag een nieuwe avondmaaltijd te verzinnen. Door verse ingrediënten toe te voegen maakt ze de kliekjes ‘sjiek’. Met gepaste trots vertelt ze dat ze zelden of nooit voedsel weggooit. De komende weken zullen van haar op de social media van Meerdanvijftig.nl haar recepten verschijnen van deze sjieke kliekjes.

Trend tegen voedselverspilling

Ik sluit in het klein aan bij een trend die inmiddels op steeds grotere schaal wordt gevolgd. Tegenwoordig is er veel aandacht voor verspilling van goed voedsel. Restaurants en supermarkten geven hun overgebleven groente en vlees aan de voedselbank. In de supermarkt ligt groente die niet helemaal aan de vorm voldoet onder de noemer verspil-me-nietjes in het schap. Er is een app waarmee je overtollig voedsel van winkels kunt kopen: Too good to go.

Tweede generatie hongerwinterslachtoffer

Zuiver idealistisch is mijn streven niet. Mijn moeder en schoonmoeder die op hongertocht moesten bij boeren in de Tweede Wereldoorlog, bleven hun leven lang behept met een afkeer van voedsel weggooien. Hun verhalen maakten diepe indruk op mij. Desondanks leed ik wel onder de regel van mijn moeder dat ik als kind net zo lang aan tafel moest zitten tot ik mijn bord had leeg gegeten. Ook al was het iets dat ik niet lustte. Mij is letterlijk met de paplepel ingegoten dat je eten niet weggooit. Ik heb met creativiteit een oplossing gevonden voor deze ingeprente regel zonder mezelf te overeten. Het resultaat is sjieke kliekjes!

Koelkast als inspiratie

Ik laat me inspireren door de inhoud van mijn koelkast om te kiezen wat ik die dag als avondeten zal koken. Zo wordt het eten van de voorgaande dag basis voor een menu. Ook kijk ik wat er al lang ligt en op moet vóór het bederft. Dan voeg ik aan een restje dat te klein is voor een maaltijd meestal twee ingrediënten toe. Dat heeft het voordeel dat het kliekje met verse groente er gezonder door wordt. En je hoeft niet met een waslijst aan boodschappen voor uitgezochte recepten de winkel in hoeft. In de winkel kies ik per week een ruim assortiment aan handig te combineren voedsel zoals uien, paprika, sla, tomaten en wortels naast een paar ‘hoofdgroenten’ zoals lof, prei, sperzieboontjes of broccoli. Een andere mogelijkheid om niets weg te gooien is er een lunch van de volgende dag van maken.

Wat ligt er in de koelkast?

Mijn eerste ‘sjieke’ kliekje

De aubergine lag er al een tijdje en vóór hij plekjes ging ontwikkelen wilde ik er iets lekkers van maken. Ik had ook nog gekookte aardappelen over van de stamppot. Dat leidde tot het volgende menu: ovenschotel moussaka van aubergine en aardappel met kaassaus en als groente wilde spinazie met (vegetarische) spek(stuk)jes en gebakken champignons erbij. Omdat ik ook probeer te voldoen aan de richtlijn van het Voedingscentrum om 250 gram groenten te eten voegde ik er bloemkoolrijst aan toe. Die kun je eventueel achterwege laten.

Moussaka met bloemkoolrijst, wilde spinazie en champignons.

Nodig voor vegetarische moussaka (recept voor 2 personen):

  • 1 aubergine
  • 2 ons gekookte aardappelen (pakweg twee middelgrote aardappelen)
  • 25 gram boter
  • twee el bloem
  • theelepel bouillonpoeder of klein blokje
  • 150 gram geraspte kaas
  • 1 ui
  • pakje tomatenpassata of tomatenpuree
  • gedroogde of verse tijm naar wens

recept:

Aubergine (wel of niet geschild) in plakken, met zout bestrooien en even laten liggen. De gekookte aardappels in plakken of brokken snijden. In een steelpannetje klont boter smelten en twee eetlepels bloem erdoor roeren. Bouillon maken in een grote beker met kokend water en een theelepel bouillonpoeder of klein blokje bouillon. De bouillon in scheutjes bij het boter/bloemmengsel gieten en tussendoor goed glad roeren (geduldwerkje, er mogen geen klontjes ontstaan). Op het laatst geraspte kaas er door roeren. Ui snijden en bakken, tomatenpuree toevoegen, bestrooien met gedroogde tijm. De aubergine afspoelen en met keukenpapier droog deppen. Ovenschotel invetten. In de ovenschotel een derde deel ui/tomatensaus, laagje aubergine, tweede deel ui/tomatensaus, laagje aubergine, laatste deel ui/tomatensaus, aardappel erop en daaroverheen de kaassaus. Drie kwartier in oven garen.

Wilde spinazie

Nodig:

  • 1 ui
  • 250 gram champignons (1 bakje)
  • 2 ons (vegetarische) spekje
  • theelepel kerrie
  • theelepel kurkuma
  • 2 ons wilde spinazie

Recept:

Ui snijden en bakken, champignons snijden en toevoegen in de bakpan, de spekstukjes erbij en met de ui en champignons laten bakken onder af en toe omroeren. Bestrooien met kerriepoeder en kurkuma. Massala kan ook. Goed doorroeren. Op het laatst de fijn gesneden wilde spinazie erbij en even om roeren tot het begint te slinken (niet te rauw en niet te gaar laten worden).

Indien gewenst bloemkoolrijst erbij. Reken per persoon 100 gram. Even overgieten met heet water en 3 minuten koken.

Eet smakelijk!

Karin de Lange schreef naast sjieke kliekjes al eerder over haar keukengeheimen. Zoals over het kleurrijke vegetarische recept dat in haar hoofd ontstond. Daarnaast bewaarde ze herinneringen aan het gehaktbrood van haar moeder. Brigitte Leferink schreef in 2019 al over het probleem van de voedselverspilling.