Nog voor de vakantiedrukte losbreekt, ga ik naar mijn favoriete eiland Texel, om een bezoek te brengen aan Museum Kaap Skil. Als inwoner van de provincie Noord-Holland, is een bezoek aan Texel geen verre reis. Maar door de vaartocht over het Marsdiep, terwijl de wind mijn haren verwaait en krijsende meeuwen langszij scheren, waan ik me toch een wereldreiziger op weg naar het avontuur.
Museum Kaap Skil
De maquette in Kaap Skil van de Reede van Texel.
Aan de overkant aangekomen laat ik de aantrekkelijke stranden voorlopig links liggen en zet ik koers naar de zuidoosthoek van het eiland, naar de havenplaats Oudeschild. Hier was van de vijftiende tot begin negentiende eeuw de beroemde ankerplaats ‘de Reede van Texel’ gelegen. Hier wachtten de ware wereldreizigers destijds met hun schepen op een gunstige wind om uit te varen naar bestemmingen over de hele wereld. In het prachtige Museum Kaap Skil wordt deze geschiedenis tot leven gebracht.
Prijswinnend gebouw
Het nieuwe museum Kaap Skil.
Museummanager Corina Hordijk wacht me op in het opvallende hoofdgebouw van het museum, in het centrum van de havenplaats. Ze wijst naar de gevel met het houten raamwerk en de puntdaken. “Architectenbureau Mecanoo heeft verschillende prijzen gewonnen met dit ontwerp. Het verwijst naar de golven en de oude vissershuisjes in het dorp. De houten lamellen zijn gemaakt van de oude damwanden van het Noord-Hollands Kanaal.”
Buitenmuseum
Het museum werd destijds opgericht in een oude graanschuur. In dit Maritiem en Juttersmuseum lieten jutters en sportduikers hun bijzondere vondsten aan het publiek zien. Ook de naastgelegen Zaanse graanmolen, de Traanroeier, werd al snel in gebruik genomen voor exposities. Door de bouw van vissershuisjes ontstond het leuke buitenmuseum.
Binnen- en buiten biedt museum Kaap Skil vermaak voor het hele gezin.
De Reede van Texel
Ter gelegenheid van het 400-jarig bestaan van de VOC, in 2002, werd een historische maquette gebouwd van de ‘Reede van Texel’. Deze spectaculaire maquette, met nauwkeurig nagebouwde schepen en een panoramafilm, met speciale effecten op de achterwand, vond een passend onderkomen in het nieuwe hoofdgebouw van het museum dat nu als Kaap Skil door het leven gaat.
Wezenputten van levensbelang
“De ‘Reede van Texel’ was een wereldberoemde, beschutte ankerplaats”, vertelt Hordijk gedreven. “Tienduizenden zeilschepen hebben hier voor anker gelegen, wachtend op geschikte wind om uit te varen. Er werd vers voedsel en water ingeslagen. De ‘Wezenputten’ op Texel bevatten sterk ijzerhoudend water, dat daardoor lang houdbaar was. Dat was belangrijk, want pas bij Kaap de Goede Hoop kon er opnieuw gemonsterd worden.”
Scheepsrampen
Bij storm ging het weleens mis. Zo verloor bijvoorbeeld graanhandelaar Roemer Visscher, in 1593, vele schepen. Hij noemde zijn dochter Maria Tesselschade, ter herinnering aan deze ramp. De vele scheepswrakken, op de bodem van de zee, bedolven onder zand, geven soms hun schatten prijs. Je kijkt je ogen uit bij de vele verschillende voorwerpen die in het museum te bewonderen zijn.
Kaap Skil museum van het toeval
“Veel pijpen, elke zeeman een luizenkam en een pijp!”, vertelt Corina, tussen de vitrines bij de ‘Onderwaterarcheologie’. “Maar ook bijzondere voorwerpen, zoals de enorme ‘Hemony’klok of de weeshuisschatkist, gevuld met inkomsten van de Wezenputten. Alles heeft een eigen verhaal in dit museum en is hier door verbazingwekkend toeval terecht gekomen.”
De jurk opgedoken uit het ‘Palmhoutwrak’, was wereldnieuws en is straks in Texel te zien.
De Jurk
Zo was in 2014 de vondst van het ‘Palmhoutwrak’ wereldnieuws. Aan boord werd een kostbare, nog volledig gave, zijden jurk gevonden. “Na onderzoek komt ‘De Jurk’ straks definitief naar Kaap Skil. Er moet zorgvuldig worden omgegaan met dit kwetsbare object. We zijn nu al volop bezig met de voorbereidingen om ‘De Jurk’ aan het publiek te kunnen tonen!”
Leven in de nabijheid van de zee
Van mei tot september draait het museum op volle toeren. “Naast de tentoonstellingen hebben we dan veel speciale activiteiten voor gezinnen met kinderen. Er worden juttersverhalen verteld, scheepsmodellen gebouwd en scheepsvlaggen gemaakt. Ook worden er verhalen bij ‘De Reede’ verteld en juttersstukken gemaakt. Een bezoek aan het museum laat je ervaren wat het betekent om te leven in de nabijheid van de zee!”
Bitterballen
Wat heb ik genoten van mijn bezoek aan Museum Kaap Skil. En nu is het tijd om de rest van het eiland te verkennen. Het toegangsbewijs voor Kaap Skil is overigens ook geldig bij de Oudheidkamer in Den Burg. Daar is te zien hoe Texelaars in vroeger eeuwen leefden. Maar voordat ik de Oudheidkamer bezoek, ga ik eerst een aantal kilometers lopen van het prachtige Texelpad. En daarna genieten van de zon op een van de prachtige stranden. Met een Texels Skuumkoppe erbij en bitterballen. Heel misschien heb ik geluk… en mis ik de laatste avondboot!
Tips voor en na Kaap Skil
TESO, Texels Eigen Stoombootonderneming werd in 1907, door de eilanders zelf, opgericht. Tegenwoordig wonen de meeste aandeelhouders nog steeds op Texel en maken daardoor zelf ook gebruik van de veerdienst. De schepen Dokter Wagemaker en Texelstroom, vertrekken elk uur vanuit Den Helder en vanaf Texel. In de zomer zijn er extra afvaarten. De overtocht duurt ongeveer 20 minuten.
TEXELPAD
Wandel langs het ongerepte strand van Texel. Foto: Kees Rooze
Over het Texelpad met een lengte van ca. 80 kilometer, loop je rond het hele eiland. Door de geel-rode markering te volgen, ontdek je de duinen, het strand, de Hors en de Slufter, de wijde polders achter de Waddendijk en de oude dorpjes. En altijd weer de zee. Door de vele aftakkingen is de wandeling goed op te delen in verschillende wandelingen. Een prachtig pad, waar het verbazingwekkend rustig is, zelfs in het zomerseizoen.En goed te doen in combinatie met een bezoek aan Kaap Skil.
Recente reacties