Op bladzijde 11 van ‘Jasper en zijn knecht’ , het nieuwste boek van Gerbrand Bakker ga ik zo langzaam mogelijk lezen. De schrijver vertelt over het beroep van ‘schetser’, wat hem een geweldige baan had geleken als hij 50 jaar eerder had geleefd. En ik weet dat dit een boek is waarin ik wil blijven, dit boek mag altijd doorgaan. Ik wil het einde niet bereiken.

Soms lees ik een boek, waardoor de wereld niet meer bestaat

Ik ben een fanatiek lezer. Overal in huis liggen boeken; ik lees er zeker drie tegelijk. Af en toe krijg ik een boek in handen, waardoor de wereld om mij heen, tijdelijk, niet meer bestaat. Het verhaal gaat dat ik, daags voor mijn zevende verjaardag, niet eens heb gemerkt dat mijn verjaardagscadeau, een omvangrijk poppenhuis, voor mij langs werd gedragen. Het boek dat ik toen las en ik weet helaas niet meer welk boek dat geweest is, moet mijn onverdeelde aandacht hebben gehad. Ook de afgelopen week, ben ik meer in de Eifel, bij Gerbrand Bakker en zijn hond Jasper, geweest, dan in mijn eigen huis en tuin.

Een minutieus verslag van belevenissen, gedachten, gevoelens

Bakker heeft,in dagboekvorm, een autobiografische roman van 400 bladzijden geschreven. De eerste aantekening dateert van 3 september 2014, de laatste van 14 maart 2016. Gedurende anderhalf jaar doet Bakker minutieus verslag van zijn belevenissen, zijn gedachten en gevoelens. Deze dagboekverslagen worden hier en daar afgewisseld met columns uit Trouw en De Groene Amsterdammer. Openhartig vertelt hij over gebeurtenissen uit zijn jeugdjaren, op een boerenbedrijf in de Noord-Hollandse polders en over zijn familie. Hij onderzoekt of deze gebeurtenissen debet zijn aan de, steeds opnieuw, terugkerende, depressieve perioden in zijn leven, overigens zonder een duidelijk antwoord te vinden. Hij schrijft over de verbouwingen aan zijn huis in de Eifel, in Duitsland, dat hij tegen het advies van zijn broers in, tóch koopt; “Ze rieden het me alle drie met klem af, ook zeiden ze: Eerst je rijbewijs halen, dan een huis kopen.“

Jasper hond met gedragsproblemen

Hij doet verslag van de werkzaamheden aan zijn tuin en over zijn wandelingen met zijn hond Jasper, waarbij hij steevast alleen thuiskomt. Want Jasper, afkomstig van een Grieks eiland, en via Marktplaats in 2013 bij Bakker terechtgekomen, is een jachthond met een gedragsprobleem. Niet alleen loopt hij steeds weg, om pas uren later weer op te komen dagen, maar ook zijn zindelijkheid laat te wensen over. Bovendien geeft hij weinig blik van gehechtheid aan zijn baas. Bakker heeft er zijn handen vol aan. “Ik ben er altijd van uitgegaan, dat een hond liefde komt brengen. Maar ik was degene die hèm liefde moest brengen.”

Boek leest als trein

‘Jasper und sein Knecht’ zegt deeltijdbuurman Willi, die over de heg toekijkt hoe Bakker met shampoo en een emmer lauw water, zijn hond wast, nadat die in iets heeft liggen rollen en daardoor afgrijselijk stinkt. Ook over het contact en de gesprekken met zijn Duitse, behulpzame, buren weet Bakker boeiend te vertellen. Hij blikt terug op zijn studie en werkzaamheden, op de ontvangst van zijn boeken en zijn worsteling met het schrijverschap. Van dat laatste is in deze roman overigens weinig te merken, want het boek leest als een trein.

Dun papier met heerlijke boekengeur

Ook uiterlijk is het een heel mooi boek. Uitgegeven door de Arbeiderspers, is het nr. 287 in de reeks privé-domein; dun papier, gebonden, kleine letters en met een heerlijke boekengeur, waardoor ‘het papieren boek’ meteen weer in aanzien stijgt. Met ‘Jasper en zijn knecht’ treedt Gerbrand Bakker in de voetsporen van J.J. Voskuil, schrijver van de 7-delige romancyclus ‘ Het Bureau’, door Bakker verschillende malen gelezen. Ook door mij, trouwens.

Ontroerende, droevige epiloog

En hoewel ik het niet wil, komt ook dit boek van Gerbrand Bakker met een ontroerende, droevige epiloog ten einde. Een einde dat je anders zou wensen. Ik blijf achter met een bekend, akelig leeg gevoel. Gelukkig kan ik nog verder lezen op de weblog van Gerbrand Bakker, gerbrandbakker.wordpress.com

Lees nog meer van Wiette van Klingeren:

Bob Dylan geeft woorden gevoel

Griet op de Beeck maakt terugkijken moeite waard

Colm Tóibín maakt gewoon bijzonder