In opstand tegen samenleving die 70plussers tot last ziet.
Elke week geven we op Meerdanvijftig.nl een tip om naar te kijken. De Braziliaanse regisseur Gabriel Mascaro maakte een ‘coming of age’-film voor ouderen. Een goede reden om naar de bioscoop te gaan, waar The Blue Trail die afgelopen jaar sinds vorige week is te zien.
Naar de ‘kolonie’
Op haar 77ste verjaardag vindt de Braziliaanse Tereza een lauwerkrans op haar voordeur. Ze moet zich melden op het stadhuis van het industrieplaatsje in de Amazone waar ze woont. Ze is met leeftijdsontslag en iedereen prijst haar gelukkig dat ze nu naar de ‘kolonie’ mag, waar de ouderen in haar land naartoe worden gebracht. Maar Tereza (Denise Weinberg) wil nog helemaal niet haar huis en haard verlaten… In de film The Blue Trail krijgen ouderen een sombere toekomst voorgeschoteld.
De kolonie wordt gepresenteerd als een mooie bestemming door een samenleving die het ‘als haar plicht beschouwd’ om voor ouderen te zorgen (zoals een reclamevliegtuigje in de lucht schrijft boven Tereza’s hoofd) maar een keuze heeft Tereza niet. Na het bezoek aan het stadhuis wordt ze geacht haar spullen te pakken voor de reis naar de kolonie. Bovendien kan ze nergens meer afrekenen zonder toestemming van haar dochter die voogd is geworden. Op weg naar huis ziet ze een wagentje langs rijden met een kooi achterop, waar een oude man in zit met stok. Ze geeft bij haar dochter aan dat ze niet van plan is te gaan.
Te mooi om waar te zijn
De spanning in The Blue Trail bouwt zich op. Is die kolonie waar voor ouderen wordt gezorgd wel zo mooi als gezegd wordt? Tereza’s dochter krijgt nu haar inkomen en moet zorgen dat haar moeder zich meldt voor de reis. In de stad ziet ze een dichtgespijkerde voordeur. Een buur vertelt dat daar een oude man woonde wiens zoon hem verstopt hield. Ergens staat graffiti dat ouderen in de maatschappij horen. Intussen blijkt dat familie hun opa of oma nooit meer terugziet.
Tereza’s dochter werkt veel en is overbelast. Ze reageert met woede en ongeduld op haar moeders verlangen om nog niet naar de ‘kolonie’ te hoeven. Uiteindelijk belandt Tereza in de rij voor de bus met een gloednieuwe rugzak net als die haar leeftijdgenoten dragen. Ze wordt gedwongen een luier te dragen, ook al is ze niet incontinent. De toekomst van Tereza lijkt gitzwart ook al is ze gezond en levenslustig. Maar dan biedt juist die luier haar een ontsnappingspoging. Een rol daarin is weggelegd voor een slak die een blauw spoor nalaat, waaraan de film zijn titel ontleent.
The Blue Trail ook feest van kleur
Ouderen die zorg en geld nodig hebben, de mantelzorg door kinderen die zelf overbelast zijn en minder kunnen werken; er zijn veel overeenkomsten in The Blue Trail met de situatie in Nederland. Maar regisseur Gabriel Mascaro biedt in het tweede deel van zijn film een uitweg. Surrealistische beelden vullen de belevenissen en het decor, waartegen de film zich afspeelt in de Amazone, levert fraaie plaatjes van de rijke natuur in het Amazonegebied. Het surrealisme in de film is ook een feest van kleur!
Een film tot een goed einde brengen is vaak een uitdaging voor filmmakers maar Gabriel Mascaro liet me tevreden de bioscoopzaal verlaten. Toch bezorgde The Blue Trail, die afgelopen jaar in Berlijn een Zilveren Beer kreeg, me ook een onrustig gevoel.
Tweede film waarin ouderen tot last zijn
The Blue Trail is al de tweede film die ik heb gezien, waarin ouderen gedwongen worden uit de samenleving te stappen. In de Japanse film Plan 75 uit 2022 worden ouderen aangemoedigd euthanasie te plegen. Als beloning mogen ze de rest van hun leven doorbrengen in een vier sterren-resort en krijgen hun kinderen geld. Ook hier draait het om een oude vrouw die aan haar lot probeert te ontkomen.
Zo deze films geen voorspellende waarde hebben, laat het toch zien dat de samenleving ouderen steeds meer als een last gaat zien. En dan te weten dat vanaf 2040 een kwart van de bevolking 65 jaar of ouder is! Inmiddels bekijk ik met achterdocht de vele advertenties van luxe zorgappartementen voor senioren….
Meer lezen
Natuurlijk kijken we bij Meerdanvijftig.nl met extra aandacht naar films die het thema ‘ouderen’ tot onderwerp hebben. Ook Harold Fry gaat op pad in de mooie film ‘The unlikely pilgrimage of Harold Fry’. Of als ouderen nog acteren zoals Harrison Ford in ‘Indiana Jones and the last dial’. Anthony Hopkins speelt een prachtige rol in een film die het onderwerp ouder worden (en dementie) behandelt in ‘The Father’.
Openingsfoto: Tereza dreigt tegen haar zin afgevoerd te worden naar ‘de kolonie’. ©Guillermo Garza Desvia
