Zomergasten: welke tv-fragmenten kies je zelf?

Tussen liefhebbers en haters

‘De zomerklassieker van de VPRO (-) is ontstaan uit een even eenvoudig als vernieuwend idee (-): als in de zomer programma’s worden herhaald, vraag dan mensen met een verhaal hun favoriete kijkavond samen te stellen en fragmenten van hun keuze toe te lichten in een goed gesprek.’ Zo wordt Zomergasten op de website van de VPRO geduid. Er zijn absolute liefhebbers en haters. Ik hang er tussenin. Want ik ben niet enthousiast over elke gast. Zo vond ik Linda de Mol tegenvallen. Zij sloot de serie in 2007 af en ik vond er werkelijk niets aan. Te oppervlakkig.

Onbekende zomergasten

Er waren ook volslagen onbekenden die me op een positieve manier verrasten. Zoals psychotherapeut en schrijfster Esther Perel.  Ze wist me in 2018 urenlang te boeien. Net als schrijver Pieter Waterdrinker, in hetzelfde jaar. Hij was toen Rusland-correspondent maar ik had nog nooit iets van hem gelezen. Daags na de uitzending ben ik naar de boekhandel gegaan voor Tsjaikovskistraat 40. Wat een mooi boek.

Welke beelden zou ik zelf uitzoeken?

Bij het kijken naar fragmenten die de gasten hebben uitgekozen, bekruipt me altijd de vraag welke beelden ík uitgezocht zou hebben. Niet dat ik verwacht ooit in die stoel tegenover Janine Abbring te zitten maar om te bedenken welke televisiemomenten of films grote indruk op me hebben gemaakt. Dat lijstje is natuurlijk in de loop der tijd aangepast maar dit zou mijn programmering zijn.

Marie, word wijzer

Te beginnen met Actiegroep Man Vrouw Maatschappij die het initiatief nam voor de campagne ‘Marie, word wijzer’. Ik kreeg het gelijknamige boekje van mijn moeder op 12-jarige leeftijd. Met dit boekje werd de kiem gelegd voor mijn inzet voor verbetering van de positie van meisjes en vrouwen.

Vervolgens een fragment in mijn eigen versie van Zomergasten uit de speelfilm Sophie Scholl, die letzten Tage. Voor mijn eindexamen Duits las ik Die weisse Rose, geschreven door de zus van Sophie Scholl, Inge Aicher-Scholl. Het boek vertelt over de verzetsbeweging waarvan Sophie tot haar executie deel uitmaakte. Het was voor mij de kennismaking met verzet door Duitsers zelf in de Tweede Wereldoorlog. En deze groep bestond ook nog eens uit jonge mensen. Ik twijfel tussen het fragment waarin Sophie Scholl hoort dat ze diezelfde dag zal worden geëxecuteerd of waarin ze de rechtbank vertelt wat haar beweegredenen waren.

Invloedrijke vrouw

Vanaf 2000 ben ik lid van Zonta, een serviceclub die ieder jaar opnieuw aandacht vraagt voor geweld tegen vrouwen: In april 2019 ontmoette ik in Londen de Japanse journaliste Shiori Ito. Dat jaar had ze net openlijk aandacht gevraagd voor seksueel geweld door een rechtszaak aan te spannen tegen haar verkrachter, een oudere collega-journalist. Daarom werd ze door Time in hetzelfde jaar bestempeld tot de invloedrijkste vrouwen ter wereld.

Wat een kracht

Het lied van Gabriella in de film As it is in heaven uit 2004. In dat lied bevrijdt ze zich na jaren van huiselijk geweld van het juk van haar man. Het komt uit haar tenen als ze zingt ‘Ik ben hier en mijn leven is alleen van mij’. Geweldig, wat een kracht.

Gênant

De trofee voor gênantste televisie gaat naar het echtpaar dat op de Belgische tv vertelt waar ze voor het laatst seks hebben gehad. Als ze allebei hetzelfde antwoord geven, winnen ze een reisje naar Parijs. Het fragment werd uitgezonden in De Wereld Draait Door.

CDA-congres

Gezien mijn politieke betrokkenheid kies ik voor een verslag van het CDA-congres van 2 oktober 2010. De dag waarop gestemd werd over mogelijke samenwerking met de PVV. Ik was bij dit historische congres waar de emoties hoog opliepen.

Hilarisch

Omdat er ook gelachen mag worden: een aflevering van het Belgische televisieprogramma Basta. Jonas Geirnaert, Lieven Scheire, Koen de Poorter en Jelle de Beule kaartten daarin actuele problemen aan op een hilarische manier.  Ik heb het fragment waarin ze de telefonische klantendienst op de hak nemen al vaak gezien maar het blijft genieten.  

Ontroerend maar ook afschuwelijk

In 2013 werkte ik bij Vrouwen van Nu. Dat jaar werkten we mee aan een concert van Sipke Jan Bousema aan de vooravond van de Canalpride. Daarin werden strijders voor de liefde toegezongen. Ontroerende, soms ook afschuwelijke verhalen van mensen die opkomen voor hun recht om te zijn en lief te hebben wie ze willen. Ook transgender Francine Bensdorp stond op het podium. Raffaëla zong voor haar R.E.S.P.E.C.T.

Het Zoutpad, herkenbaar

Mijn huis werd na 4 jaar eindelijk verkocht maar ik had nog geen zicht op andere woonruimte. Bovendien was ik werkloos. Dakloosheid dreigde. De Engelse Raynor Winn en haar man raakte hun woning kwijt en besloten toen het Zoutpad te gaan lopen. Ze schreef er een prachtig boek over, dat leert hoe je inderdaad ‘zomaar’, door een ongelukkige samenloop van omstandigheden, op straat kunt komen te staan.

Tot slot de keuzefilm in Zomergasten

Tot slot is mijn keuzefilm Het hoogste streven. Een docudrama van Nouschka van Brakel over het leven van Aletta Jacobs. Ik heb ooit de video uitgeleend en niet teruggekregen. Op internet zijn alleen nog fragmenten uit de film terug te vinden.

Meer lezen van Brigitte Leferink

Eerder schreef Brigitte Leferink over de campagnes van Zonta, Orange the world. Maar ook over huiselijk geweld. Ze legde ook uit waarom Aletta Jacobs haar voorbeeld is. Daarnaast gaat ze geen enkel onderwerp uit de weg. Of het nu om de vogel van het jaar gaat of een lekker recept met een gerimpeld appeltje in de rubriek sjieke kliekjes. Daarnaast noteert ze verhalen die heel herkenbaar zijn maar moeilijk te vertellen in Mijn Geheim.

Openingsfoto: still uit youtube-fragmenten van Zomergasten in 2018 met Esther Perel.