Gefascineerd heb ik zondagavond naar het VPRO tv-programma ‘Zomergasten’ gekeken. Wát een prachtige uitzending met schrijfster Griet Op de Beeck. Wie het niet gezien heeft, zou nog even moeten terugkijken bij ‘Uitzending gemist’, De Belgische is zowel in haar eigen als in ons land ongekend populair met haar boeken. Daarin gaat het over slecht functionerende gezinnen en dus over beschadigde kinderen. De gekozen fragmenten in het avondvullende ‘Zomergasten’ en haar openhartige uitleg daarbij, laten duidelijk zien dat Griet Op de Beeck begrijpt wat mensen beroert.

Bevuilen eigen nest niet zonder reden

Recentelijk deed ik de door haar geschreven roman ‘Kom hier dat ik u kus’ cadeau aan Anna. Wij zijn al sinds onze middelbare schooltijd bevriend. Anna verliet op haar zestiende verjaardag tamelijk impulsief haar ouderlijk huis om er nooit meer terug te keren; haar grens was bereikt. Zij zat huilend, een lange zondag, midden jaren zeventig, in een Amsterdamse stadsbus. Niemand nam de moeite  te informeren wat er aan schortte. Uiteindelijk wendde ze zich tot het toenmalige JAC, het Jongeren Advies Centrum. Daar werd ze geholpen, kritiekloos, want zó was toen het beleid. De ervaring had geleerd dat kinderen, evenals honden, niet zonder reden het eigen nest bevuilen.

Kinderen onvoorwaardelijk loyaal

Griet Op de Beeck deelt deze mening: ”Kinderen zijn onvoorwaardelijk loyaal aan hun ouders, veel meer dan doorgaans andersom  het geval is. Kinderen zullen alles doen wat in hun vermogen ligt om hun ouders gelukkig te maken.” Dat Griet het bij het rechte eind heeft blijkt uit het door haar gekozen fragment uit het Belgische tv-programma ‘Radio Gaga’ waarin een jongetje aan het woord komt, dat herstellende is van ernstige brandwonden. Hij verontschuldigt zich tegenover zijn moeder, omdat hij niet naar haar geluisterd heeft en haar daarmee erg verdriet heeft gedaan. Op de Beeck wenst hem toe dat hij meer aan zichzelf leert denken. Hetgeen, zeker in zijn situatie, al moeilijk genoeg dreigt te gaan worden.

Ontroerende televisie

Ook de andere getoonde fragmenten zijn boeiend, vaak schrijnend en ontroerend; we zien onder andere, een gedeelte uit ‘The Bridge’ (2006), een documentaire over The Golden Gatebridge, de populairste zelfmoordplek ter wereld. We kijken naar de Vlaamse Bob en de Waalse Marcel in de documentaire ‘Ne me quitte pas” (2013) en er worden fragmenten getoond van een documentaire ‘ Before the curtain falls’. Daarin nemen een aantal mannen, allen ouder dan zestig, deel aan een theatervoorstelling over genderkwesties.

Griet

Op de Beeck is openhartig

Tijdens het gesprek met de presentator van ‘Zomergasten’, Thomas Erdbrink, vertelt Op de Beeck bijzonder openhartig over haar achtergrond, waarin veel te herkennen is van de thematiek van haar boeken. Het is duidelijk dat óók de schrijfster een lange weg moest afleggen voordat zij in staat was haar indringende verhalen te schrijven. Griet vertelt dat zij zichzelf als kind heeft aangeleerd dienstbaar te zijn, te peilen hoe de stemming is en de situatie zo te beïnvloeden, dat iedereen weer gelukkig en tevreden is.

Anna betaalde het gelag

Mijn vriendin Anna heb ik ooit een groep agressieve motorrijders in een café zo vakkundig zien kalmeren, dat ze afzagen van hun voornemen om ‘ de boel even flink te verbouwen’. Ze dronken lachend met haar een biertje. Behalve dat zij het gelag letterlijk betaalde, kost deze vaardigheid, aangeleerd in haar jeugd, Anna begrijpelijkerwijs veel energie. Haar antennes werken de hele dag op volle kracht. Voor anderen, zelden voor zichzelf. Daarbij is zij, door het gebrek aan vanzelfsprekende liefde, waardering en aandacht in haar jeugd, vaak ernstig depressief. Ik hoop dat zij dit gevecht óók definitief weet te winnen en dat zij ooit, net als Griet Op de Beeck, het leven kan en durft te omarmen.

Foto: Vera de Kok/Flickr.com