Memory, film als pleister op de wonde

Minder hardvochtig

Memory is de zevende film van regisseur Michel Franco. De meeste van zijn films spelen zich af in zijn thuisland Mexico. Maar Memory heeft New York als decor. En er zijn meer verschillen. Ook de relaties tussen de mensen in zijn film zijn deze keer minder hardvochtig. De twee hoofdpersonen Sylvia (Jessica Chastain) en Saul (Peter Sarsgaard) hebben wel het nodige te verduren voordat ze zover zijn.

Een rugzakje met narigheid

Sylvia is een levenslang lid van de AA na een alcoholverslaving maar heeft haar leven weer op de rit. Ze werkt als begeleidster van verstandelijk gehandicapten en zorgt als alleenstaande moeder voor haar dochter. Zij krijgt daarbij steun van haar zus. Met fikse tegenzin gaat Sylvia naar een reünie van haar middelbare school. Overgehaald door haar zus, die vindt dat ze meer mensen moet opzoeken dan haar AA-familie. Saul is ook op de reünie en als Sylvia gefrustreerd naar huis gaat, volgt hij haar. ’s Morgens treft ze hem aan voor haar deur, waar hij in slaap is gevallen. In eerste instantie verdenkt ze hem van stalking maar later vermoedt ze dat er meer aan de hand is. Uiteindelijk wordt Saul opgehaald door zijn nichtje, die voor uitleg zorgt. Saul heeft zijn vrouw jong verloren en wordt nu geplaagd door vroegtijdige dementie. Zijn familie vangt hem op maar hij worstelt met het gevoel tot last te zijn.

Geheugen is bedrieglijk

Sylvia meent in Saul één van de jongens van haar school te herkennen die haar misbruikt hebben toen ze twaalf was. Op het moment dat ze hem daarmee confronteert, leren we meer over de tragiek van Sylvia. Saul blijkt uiteindelijk niet bij de groep jongens te horen. Daardoor is Sylvia bereid om op het verzoek van Sauls familie in te gaan en de zorg voor hem op zich te nemen. Zo ontwikkelt zich een broze relatie tussen de twee. Broos, want Saul kan soms ineens niet meer snappen waar hij is en wat hij daar doet. Het is duidelijk waarop de titel van de film Memory is gebaseerd. Het geheugen dat Sylvia plaagt en dat Saul juist in de steek laat.

Familieperikelen

De voorzichtige liefde die zich tussen Saul en Sylvia ontwikkelt, staat haaks op de relatie met Sylvia’s eigen moeder. De twee zijn gebrouilleerd. Sylvia wil niets van haar moeder weten, die nooit in het misbruik heeft geloofd. Ze verwijt haar dochter te fantaseren; “ze is altijd al moeilijk geweest.” Sylvia’s zus steunt haar wel maar is daardoor tussen haar en haar eigen moeder komen te staan. Als Sylvia’s moeder dan haar eigen dochter inpalmt, komt het tot een hevige scène. Daarbij komt de aap uit de mouw over wat er in het verleden is voorgevallen. Als kijker begrijp je Sylvia ineens een stuk beter maar wat dat voor het verhaal betekent…….

Geloofwaardigheid

In verhalen maken schrijvers en filmers gebruik van onze wil om een verhaal te geloven. De term hiervoor is ‘willing suspension of disbelief‘. In de tweede helft van Memory nadat het trauma van Sylvia uit de doeken is gedaan, kreeg ik moeite met die geloofwaardigheid. Nu ben ik een geval apart, omdat ik in bijna dertig jaar hulpverlening de problemen van Sylvia en anderen van dichtbij heb meegemaakt. Maar wie die ervaring niet deelt, wordt er niet door gehinderd. En kan voluit genieten van de warmte en tederheid die zich tussen Saul en Sylvia ontwikkelen. Maar geen liefde zonder hindernissen en zeker niet bij twee mensen met zulke problemen als zij.

Hartverwarmend

Peter Sarsgaard kreeg tijdens het filmfestival in Venetië de prijs voor beste acteur als de vroeg dementerende Saul. Toch riep zijn dementie veel vragen bij mij op. Saul kan soms heel veel en is dan ineens weer zijn geheugen kwijt. Maar mijn lichte ongeloof tijdens het kijken naar Memory legt het af tegen de manier waarop regisseur Michel Franco zowel Saul en Sylvia portretteert. De twee worden nergens als zielig neergezet. Het blijven mensen met een eigen wil, ondanks dat ze afhankelijk zijn van anderen. Vooral de botsingen die dat met zich mee brengt met de hulpvaardige familie zijn tekenend.

Geen karikaturen dus maar zorgzame, lieve en invoelende mensen bevolken Memory. Een mooie film, met goede acteurs vormt zo voor bioscoopkijkers een pleister op de wonde in een harde wereld.

Meer Kijk Eens

De -complexe- relaties tussen mensen als gegeven heeft voor veel filmtips op Meerdanvijftig.nl gezorgd. Zoals recent de Finse film Fallen Leaves of The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry. Of van eigen bodem de tragikomische film ‘De terugreis’.