Helmond, een beeld van een stad!

Waar zullen we nu eens heengaan met onze ‘Keuzedagen’ van de NS, vroegen mijn ega en ik ons af. Maastricht, Nijmegen, Arnhem, Dordrecht en Rotterdam hebben we al gehad en zo kwam ik op Helmond. Ik wist weinig van de stad af, behalve dat hij in de Brabantse Peel ligt. Voor mij synoniem met veengrond, armoede en oninteressant landschap. Niets bleek minder waar.

Kubuswoningen

Met een boekje voor een kunstrondleiding op zak verlieten we de VVV, om meteen tegen de beroemde Kubuswoningen van architect Piet Blom aan te lopen. Spectaculair, die op palen staande gekantelde woningen. Ze lijken de zwaartekracht te tarten en je vraagt je af of bewoners als astronauten door hun scheefstaande huis moeten bewegen. In Rotterdam zijn ze één van de bezienswaardigheden maar de kubuswoningen in Helmond zijn als eerste in 1974 gebouwd. De kubuswoningen vormen de helft van wat eens een cirkelvormig wijkje was met in het midden het theater Het Speelhuis. De andere helft werd met het theater in 2011 door brand verwoest. Op de palen van de huizen is een fotogalerie met foto’s van de wijk voor 2011 te zien. Jammer, dat de kubuswoningen niet herbouwd zijn.

Ik blijf fotograferen!

De route in het boekje volgend dwaalden we door stegen, straten en een hof rond de Lambertuskerk. Overal stonden beelden op soms nog geen twintig meter van elkaar. De stijl van de beelden verschilde van mensfiguren tot abstracte en geometrische vormen. Ze zijn uit verschillende perioden vanaf de jaren vijftig tot nu. In totaal vind je op een route van ongeveer 4 kilometer 72 beelden (!). Van sommige beroemde kunstenaars zoals Pépé Gregoire en Saskia Pfaeltzer zijn meerdere beelden te vinden. Maar bijvoorbeeld ook de bekende roestbruine koffiepot van cortenstaal van Klaas Gubbels. Zijn koffiepotten bevestigen de Hollandse gezelligheid op veel plekken in ons land. Ook André Volten is in Helmond vertegenwoordigd. Hij is bekend van de grote abstracte kunstwerken die (verkeers)pleinen en rotondes verfraaien.

Spanning en humor

Sommige beelden waren moeilijk te vinden. Gelukkig waren in het VVV-gidsje alle beelden ook met een foto weergegeven, zodat het zoeken wat werd vergemakkelijkt. Het was zeker leuk om een aantal beelden te ontdekken die op daken geplaatst zijn! Zo zijn aan het begin van de route een aantal ‘kinderen’ een dak aan het beklimmen en schuilen achter een schoorsteen. Aan het eind van de route treft de wandelaar een mannenhoofd aan, even verderop gevolgd door een man en een vrouw die als beeld ongemerkt de voetgangers in Helmond bekijken. Kunst met een knipoog, gemaakt door Hans Baten.

Boscotondo, internationale allure

Wat je ver haalt, is lekker, vindt men (ook) in Helmond. En daarom werd het samenwerkende Italiaanse duo, Adolfo Natalini, architect en Roberto Barni, kunstenaar, van stal gehaald om een nieuw stadhuis en museum te ontwerpen met omringend plein, het Frans Joseph van Thielplein. Het plein is intiem, besloten en autovrij. Het heeft de naam Boscotondo, oftewel Rond Bos. De kunsthal heeft een prachtige zeegroene bronzen toren en op het plein staan, in dezelfde zeegroene kleur brons, ‘bomen’ met figuurtjes erin. Iets verder staat van hetzelfde materiaal een groot beeld in een fontein. De Kunsthal is gespecialiseerd in fototentoonstellingen en schijnt volgens de medewerker van museum Helmond geregeld de kunstpagina’s van NRC en Volkskrant te halen. Helaas hadden we geen tijd genoeg om de huidige tentoonstelling van Alec Soth te zien die nog tot 13 maart 2022 is te bekijken.

Versierd viaduct en andere muurkunst

Na de burcht en het Boscotondo liepen we een stukje langs de Zuid-Willemsvaart, het kanaal dat dwars door Helmond loopt. Hier zijn de pijlers van het viaduct van de Kasteeltraverse versierd met grafisch werk van Ilse Weisfelt dat sterk doet denken aan de schilderijen Bart van der Leck, die ik op de tentoonstelling in het Kröller-Müllermuseum zag. Vlakbij prijkt een muurschildering van een middeleeuwse ridder op de blinde zijmuur van een pand van vier verdiepingen: Hezelo van Egmond, mogelijk de ‘founding father’ van Helmond.

Ik móet nog een keer terug naar Helmond

Er is nog veel dat we niet hebben kunnen zien in dat ene dagje. Zo wil ik nog naar Vlisco, de spraakmakende Nederlandse textielfabriek die internationaal vermaard is om het textiel dat die hier wordt geproduceerd. Bij Vlisco is een koloniale mix ontstaan van het batikken, een oude Indonesische techniek, gecombineerd met Afrikaanse patronen. Dit textiel wordt al vanaf 1843 in Helmond geweven en tot op de dag van vandaag vooral verkocht in Afrika.

Daarnaast houd ik veel van architectuur en stedenbouw. Zo las ik over de Vinexwijk Brandevoort bij Helmond. Het meest spraakmakende deel van de wijk is gebouwd als een nieuw vestingstadje in 1995. Intussen is deze stijl uitgegroeid tot een neo-traditionele stroming in Nederland en is Rob Krier, één van de architecten, inmiddels bekend geworden. De architecten braken met de stijl van de meeste Vinexwijken tot dan toe. Mijn echtgenoot was niet enthousiast, dus ik zoek nog een zielsverwant die een met me wil meee wandelen naar deze verrassende kant van Helmond!

Meer stedentrips

De coronapandemie heeft ons meer bewust gemaakt welke mooie bestemmingen in ons eigen land zijn te vinden. Zo maakte onze teamleden een rondje door Nederland. Stedentrips zoals naar Helmond of het eveneens Brabantse Tilburg zijn altijd leuk voor een dagje of meer uit. Zo bezocht Marlies Mielekamp Alkmaar, Zwolle, Leeuwarden en leidde ze ons rond in haar eigen stad Nijmegen. Brigitte Leferink ging naar Middelburg en Groningen. Stella Ruisch had oog voor de schoonheid van de Amsterdamse School en de jaren vijftig-bouw in Amsterdam-West en tipte het voor een bezoek aan Amsterdam anders.

Alle foto’s: ©Karin de Lange