Alleen zijn! Ik geniet ervan. Geen afspraken, de houtkachel aan, een paar goede boeken binnen handbereik. ‘Mooier kan het leven niet worden!’, denk ik dan, tevreden snorrend bij het vuur. Maar na het zien van de documentaire Goede Buren realiseer ik me dat mijn rust vooral prettig is, omdat ik er zelf voor kies. Eenzaamheid onder ouderen, die centraal staat in de film die Stella van Voorst van Beest maakte, is totaal anders dan ‘lekker een avondje alleen’!
Goede Buren volgt twee goede vriendinnen
In de aangrijpende documentaire Goede Buren volgen we de twee Rotterdamse vriendinnen, Ada (59) en Wilma (70). Ze hebben zich als vrijwilligers aangemeld bij een gemeentelijk initiatief om eenzaamheid onder ouderen in kaart te brengen.
Tien jaar onopgemerkt dood
Aanleiding voor het initiatief was de schokkende vondst in 2013 van de overleden Bep de Bruin in haar woning in Rotterdam. De vrouw lag tien jaar in haar woning, zonder dat iemand het had opgemerkt. De documentaire ontleent, nogal ironisch, zijn naam aan deze lugubere gebeurtenis.
Op zoek naar eenzame ouderen
Gewapend met een vragenlijst, gaan de sociaal bewogen Wilma en Ada op pad in de wijk Groot-IJsselmonde-Noord. Ze leggen huisbezoeken af, op zoek naar eenzame ouderen.‘ Als u zou moeten aangeven of u wel eens eenzaam bent; is dat 1 niet eenzaam, 2 wel eens eenzaam, 3 vaak eenzaam, 4 eventuele momenten dat u zegt, dàn ben ik weleens eenzaam?’, vragen ze voorzichtig tijdens de huisbezoeken.
Ruzie met dochter, zoon uit zicht
‘Nee hoor. Ik heb dat hondje!’, ontkent de 85-jarige Tilly van der Kleij nadrukkelijk. Maar het is Ada en Wilma snel duidelijk dat de vrouw nooit iemand op bezoek krijgt. Ze is dan ook -om het voorzichtig uit te drukken- niet erg makkelijk in de omgang. Met haar dochter heeft ze, na een fors uit de hand gelopen ruzie, al veertig jaar geen contact meer. En ook haar zoon bezoekt zijn moeder niet meer. ‘Als ik nog eens dood ben, dan ben ik benieuwd wie er aan mijn kist komt?’ vraagt ze zich af. Om zelf vervolgens vinnig te constateren: ‘Niemand!’
‘Als je leeftijd krijgt- buren en vrienden gaan dood.’, legt een oudere man de twee dames tijdens het huisbezoek zijn situatie uit. ‘Alles gaat dood!’ benadrukt hij nog eens.
Hoe vaak komt u nog buiten?
‘Peuk in je tetter?’, vraagt Ada aan Wilma, die een sigaret opsteekt na een schokkend bezoek aan de-inderdaad-eenzame meneer van Tol. ‘Hoe vaak gaat u nog naar buiten?’ was de vraag die ze stelden aan de alleenwonende man, die slecht ter been is. ‘Per jaar?’, vraagt de man, die al zeven jaar zijn huis niet heeft verlaten. Ada en Wilma regelen een bezoek aan de ouderensoos voor hem. Of hij, fervent muziekliefhebber, het er naar zijn zin heeft valt ernstig te betwijfelen.
Zal ik straks nog genieten van alleen zijn?
Met een bedrukt gevoel verlaat ik de bioscoop. Goede Buren heeft me in mijn hart geraakt en roept veel vragen op. Want hoe gaat het eigenlijk met mijn buren? De man met z’n hondje heb ik al een tijd niet meer op straat gezien. En, nog confronterender, hoe ziet mijn eigen leven eruit over -pakweg- dertig jaar? Want ook ik zal dierbaren verliezen. En mijn gezondheid. En mijn mobiliteit. Zal ik dan nog steeds zo kunnen genieten van het alleen zijn?
Impulsief stap ik op de voorbijkomende tram. Mijn plannen voor vandaag stel ik uit. Even onbezorgd koffiedrinken bij mijn dochter lijkt plotseling het belangrijkste ter wereld!
Op IDFA verkozen tot publieksfavoriet
Goede Buren ging in première op het IDFA 2018, en werd daar -begrijpelijk- verkozen als de publieksfavoriet. Vanaf 14 februari 2019 is de documentaire te zien in verschillende filmtheaters. In sommige volgt er na de voorstelling een gesprek over de lokale aanpak van eenzaamheid.
Goede Buren wordt in Nederland uitgebracht door Cinema Delicatessen
Recente reacties