Duizenden mensen in Nederland lijden aan een allergie of voedselintolerantie. De huisarts van Karin de Lange vermoedde dat haar klachten werden veroorzaakt door een  lactose-intolerantie. Er was maar een manier om erachter te komen: het eliminatiedieet. Geen eenvoudige maar wel een een goede manier om duidelijk te krijgen welke voedingsstoffen een reactie oproepen.

Geen test voor voedselintolerantie

Je kunt voor allerlei voedsel een intolerantie ontwikkelen maar een paar springen er uit. Het drietal noten, gluten en melk is berucht vanwege allergieën en intoleranties. Daarnaast zijn soja, eieren en drie soorten van de ‘nachtschadefamilie’ zoals tomaten, aardappelen en aubergine berucht. Allergieën kunnen via bloedonderzoek ontdekt worden. Bij voedselintolerantie is dat niet zo. Er bestaat alleen een blaastest om lactose-intolerantie te constateren.

Een beetje last

Intolerantie verschilt van allergie doordat bij allergie zelfs een klein beetje van de stof waarvoor je allergisch bent een enorme reactie geeft, soms zelfs levensbedreigend. Bij voedselintolerantie lopen je klachten op naarmate je meer binnen krijgt. Bij een beetje eten waarvoor je intolerant bent, krijg je een beetje klachten. Ik kan bijvoorbeeld wel een kroket eten waarin melkpoeder en boter zit. Dan krijg ik een béétje last van mijn buik. Als ik taart met slagroom eet, is mijn buik een compleet orkest, heb ik tranende ogen, word ik hees en denkt iedereen dat ik verschrikkelijk verkouden ben.

Ik mis de slagroom

Een beetje zondigen met een broodje kroket, betekent bij voedelintolerantie ook een beetje last. Foto: René Gademann/Flickr.com

Uiteindelijk kwam ik met mijn klachten bij de huisarts terecht die een lactose-intolerantie suggereerde. Gewoon zuivel uit mijn dieet weglaten hielp niet voldoende. En ik beken eerlijk: ik miste de slagroom wel. In de biologische winkel vroeg ik aan een medewerker of er misschien slagroom zonder lactose bestond. We raakten in gesprek. “Ik kan niet tegen zuivel, gluten en soja,” vertelde de winkelmedewerker. Maar hoe was hij dat dan te weten gekomen, vroeg ik hem. “Via het eliminatiedieet!”, antwoordde hij. Thuis gekomen, heb ik meteen op internet ‘eliminatiedieet’ opgezocht. Dat leverde in elk geval twee websites op met uitleg en menusuggesties. Ik besloot het uit te proberen.

Oefening van geduld

Het eliminatiedieet vraagt flinke inspanningen. Het duurt zes weken. Drie weken om de zes meest voorkomende stoffen uit te sluiten die voedselintoleranties veroorzaken en klachtenvrij te raken. Daarna ga je elke paar dagen weer één voor één de zes stoffen toevoegen. Alleen als blijkt dat je geen klachten terug krijgt bij het invoeren van de eerste stof kun je na drie dagen de tweede gaan uitproberen. Dit is dus een nauwkeurig karweitje, want eet je per ongeluk toch iets anders erbij en krijg je weer klachten, dan weet je niet welke stof de klachten veroorzaakt.

Gewone voedingsmiddelen en een eetdagboekje

Ik heb een hekel aan allerlei aparte spullen voor een dieet in huis te halen. Wat mij betreft moet ik mijn voedselintolerantie ook met ‘gewoon’ eten te lijf kunnen gaan. Daarom heb ik maar een paar dingen gekocht die ik op een andere manier ook nog kon gebruiken. Er wordt je aangeraden een dagboekje bij te houden met hetgeen je gegeten hebt en wat je merkt aan je lijf. Dat heb ik gedaan.

Dagboekje bijhouden bij eleminatiedieet helpt. Bovendien leverde het ook heerlijke recepten op. Foto: Bookblock/Unsplash

Opletten is voldoende

Tijdens de drie weken waarin allerlei producten uitgesloten waren, merkte ik dat mijn buik rustig werd. Ik sliep beter. Na twee weken werden ook mijn klachten aan mijn luchtwegen minder. Zo merkte ik het wel meteen als ik toch iets fout at. Er zat sesamzaad in de rijstwafels die ik gekocht had. Dat is in de eerste drie weken ook uitgesloten. Ook de granenkoffie die ik gewoon was te drinken, bleek niet te kunnen vanwege de gluten. Ik werd steeds vindingrijker in combinaties vinden voor ontbijt, lunch en diner. Met een gerust hart kan ik zeggen, dat ik, ondanks mijn voedselintolerantie zeker niet heb hoeven afzien qua eten. Het was alleen wel even opletten geblazen. 

Geen zuivel, weinig suiker en koolhydraten, en beperkt soja

Door het gefaseerd weer invoeren van voedingsstoffen kwam ik uiteindelijk achter de bron van mijn voedselintolerantie. Bij het eten van te veel suiker en koolhydraten (dat wordt immers in je lichaam ook omgezet in suiker!) raakte mijn buik van slag. Verder bleek ik niet tegen al te veel soja te kunnen. Naast sojamelk in plaats van gewone melk at ik sojaproducten als vleesvervanger en sloot ik als toetje het avondeten ook nog af met sojayoghurt als vervanger van kwark en melkyoghurt. Ik heb nu de sojamelk vervangen door havermelk, eet twee keer per week vlees, vis of ei en wissel sojayoghurt af met Cocostart, een toetje van kokosmelk dat op slagroom met kwark lijkt qua smaak. Echt lekker vind ik dat!

Er blijft nog genoeg voedsel over om lekker mee te koken. Foto: Karin de Lange

Terugvallen op lekkere recepten

Het gaat nu stukken beter met me. Mijn buik speelt nog maar zelden op en ook mijn luchtwegen zijn veel rustiger geworden. Af en toe ‘zondig’ ik wel eens. Als mijn klachten dan verergeren, doordat ik de verkeerde dingen heb gegeten, doe ik een korte, beperkte versie van het eli–zminatiedieet. Dan laat ik tien dagen lang weer de suiker, koolhydraten, soja en zuivel staan. Voor de recepten val ik terug op mijn eetdagboekje van die zes weken. Dat is geen straf, want er staan de lekkerste gerechten in met heerlijk voedsel. Het is dus ondanks mijn voedselintolerantie gemakkelijk vol te houden!

Van Karin de Lange verschenen eerder bij Meerdanvijftig.nl: De wereld vanuit bed, de angst voor een knobbeltje, 30 procent van Nederland krijg een galsteen.