De regen komt met bakken uit de lucht en volgens alle weer-appjes op mijn telefoon zal dat de hele dag zo doorgaan. “Niet te doen!”, oordeelt mijn buurvrouw over de geplande strandwandeling die we zouden maken. We besluiten ons plan aan te passen en samen het Stedelijk Museum Alkmaar te bezoeken. Daar is tot en met 26 januari 2020 de bijzondere tentoonstelling De Toorop Dynastie te zien.
Jan, Charley en Edgar
De tentoonstelling belicht drie generaties van de beroemde kunstenaarsfamilie, bestaande uit Jan Toorop (1858-1928), zijn dochter Charley Toorop (1891-1955) en haar zoon Edgar Fernhout (1912-1974). Regerend in de kunst waren ze beslist: heden ten dage is er in vrijwel elk Nederlands museum werk van het drietal te zien.
‘Toorop Dynastie’ uit verschillende musea
Geboeid wandelen buurvrouw en ik door de tentoonstelling De Toorop Dynastie. Charley Toorop behoorde tot De Bergense School. Het Stedelijk Museum Alkmaar toont in de vaste opstelling werken van haar en andere bewoners uit het naburige kunstenaarsdorp. Voor de tijdelijke tentoonstelling zijn de werken van de drie kunstenaars samengebracht. De werken zijn afkomstig uit verschillende musea, zoals het Rotterdamse Boijmans Van Beuningen, het Groninger Museum en het Utrechtse Centraal Museum, uit de eigen collectie én uit particuliere collecties.
Bijzonder, zoveel werken bij elkaar
De zee, geschilderd door Jan Toorop 
en kleinzoon Edgar Fernhout
Mijn buurvrouw en ik genieten van de schilderijen van de zee die Jan Toorop en Edgar Fernhout maakten. Ze zijn heel verschillend en toch verwant. We staan uitgebreid stil bij het kleurrijke doek De Kaasmarkt te Alkmaar, in 1932 geschilderd door Charley Toorop. Voor ons, als regelmatige bezoekers van deze stad, een feest der herkenning. Bijzonder om zoveel werken van het drietal bij elkaar te zien. De moeite waard om ons te verdiepen in de familiegeschiedenis.
Tekenen en schilder van vader op dochter
Jan Toorop werd geboren in Nederlands-Indië en vertrok op elfjarige leeftijd naar Nederland. Zijn commerciële opleiding verruilde hij voor een opleiding in de beeldende kunst. Zijn dochter Charley leerde het tekenen en schilderen van haar vader. Op haar beurt gaf zij haar vaardigheden weer door aan haar zoon Edgar Fernhout.
De doordringende ogen van Charley
De tentoonstelling start met het indrukwekkende schilderij De Drie Generaties, door Charley Toorop geschilderd van 1941-1950. Vóór de bronzen kop van Jan Toorop, die ooit gemaakt werd door beeldhouwer John Rädecker, schilderde Charley zichzelf en zoon Edgar. Kenmerkend op dit schilderij en op de vele andere -prachtige- werken van haar hand, zijn de doordringende ogen. Ze lijken niet alleen scherp naar buiten maar vooral ook naar binnen gericht te zijn. Een goede manier van kijken, wat mij betreft.
De familieleden hebben elkaar, zichzelf en hun diverse vrienden geschilderd. Op De maaltijd der vrienden (1932-1933) dat Charley Toorop schilderde, staan o.a. Gerrit Rietveld, Pyke Koch en Adriaan Roland Holst afgebeeld.
Edgar wordt meer abstract
Verschillende schilderijen van Jan en Charley Toorop laten hun sociale, realistische betrokkenheid te zien. Edgar Fernhout maakt aanvankelijk lichte, fijn geschilderde werken en gaat vanaf 1957 meer abstract schilderen. Zo laat De Toorop Dynastie niet alleen een familiegeschiedenis zien maar ook de ontwikkeling van de moderne kunst.
Nog meer Toorop Dynastie…
Een afsluitend kopje koffie in het Museumcafé betreuren we onze misgelopen strandwandeling niet langer maar hopen zelfs op nog meer regen! “Dan kunnen we ook nog naar Museum Kranenburgh in Bergen. Daar is een overzichtstentoonstelling van Edgar Fernhout tot en met 17 november! ”, zegt buurvrouw enthousiast. Stiekem hoop ik dat we dàt uitstapje dan op de fiets kunnen ondernemen.
Wiette van Klingeren schrijft regelmatig over boeken (zomerboeken voor de lezers), film (Ask dr. Ruth) en over tentoonstellingen (De ontdekking van de broers Barraud)
Recente reacties