Bezoek aan eiland Pampus: wat een leuk dagje uit!

Spaans familiebezoek bracht Stella Ruisch op het idee om een lang gekoesterde wens te realiseren. Want wie in de buurt van Amsterdam woont, moet toch een keer het forteiland Pampus bezoeken? Het werd zo’n leuk dagje uit, dat ze nu vindt dat heel Nederland een keer moet komen kijken!

In de tijdmachine

De veerboot naar Pampus vertrekt uit de haven van Muiden. Maar voordat we de boot op stappen, zijn we al in de tijdmachine terecht gekomen. Met een blik op het Muiderslot belanden we in de middeleeuwen. Onmiddellijk komt het verhaal in me op over graaf Floris en de verraderlijke edelen onder leiding van Gijsbrecht van Amstel.

We zappen op de veerboot een paar eeuwen verder en we komen van de koggeschepen van graaf Floris terecht bij de vloot vrachtschepen die in de 16^de en 17^de eeuw noodgedwongen voor Pampus lagen. Waaraan we de uitdrukking hebben overgehouden voor uitgeteld of lui zijn. Te wachten tot het tij zou keren en ze over de zandbank de haven van Amsterdam konden binnenvaren. Een zandbank die uiteindelijk de basis vormde voor de aanleg van het forteiland waartoe het minister van Oorlog eind 19^de eeuw besloot. Er is nooit een officieel schot gelost vanaf het eiland maar als onderdeel van de stelling van Amsterdam hoort Pampus nu wel tot Unesco Werelderfgoed.

Pampus geschikt voor elk weertype

De weersvoorspelling voor de dag van ons bezoek zegt dat het niet helemaal droog blijft. Maar wie op de website van Pampus kijkt, voelt de troost dat Pampus eigenlijk geschikt is voor elk weertype.

Het boottochtje van een klein half uur over het IJmeer met uitzicht op de Amsterdamse stadsuitbreiding is al leuk en bij aankomst op Pampus blijkt er veel meer te doen. Natuurlijk is er een rondleiding maar ook een speurtocht voor kinderen (met een blacklight lampje) naar de verstopte code. Het wordt juist boeiend na afloop van de rondleiding door een niet altijd verstaanbare maar enthousiaste oude vrijwilliger met stok (“Dit is mijn laatste keer”, meldt hij niet geheel verrassend).

Leuk aanpak voor schoolkinderen

Dankzij een grote sleutel die de kinderen steeds ergens in een slot in de kamers van het fort moeten steken, krijgen ze niet alleen een stukje geschiedenis te horen. Ze moeten ook allerlei opdrachten in een bepaalde tijd verrichten, ‘net als de soldaten vroeger’. Onze vier voeren ze uit met veel inzet en soms niet één maar wel twee keer! Zoals het ophijsen van zandzakken, en het vullen van kanonskogels.

We zwerven door de gewelven, waar hele bataljons zich jaren hebben doodverveeld in de koude, vochtige ruimtes. In een ervan stuiten we op een aanstekelijke film over de geschiedenis van Pampus. Die geschiedenis eindigt met de Duitsers die het al enige jaren in onbruik geraakte fort in bezit namen. Ze gebruikten het voor het opstellen van luchtafweergeschut dat geallieerde vliegtuigen moest neerhalen.

Pampus jarenlang verwaarloosd

Uiteindelijk sloopten ze aan het eind van de oorlog alle bruikbare materialen uit het fort, waarna in de winter van 1945 nog eens de bewoners van Muiden en omstreken over het ijs naar Pampus schuifelden om kostbaar hout te halen. Na de oorlog vonden ze de tegels ook geschikt om in hun achtertuin te leggen.

Pampus bleef jarenlang verwaarloosd totdat rond de eeuwwisseling een succesvolle poging werd gedaan om het forteiland nieuw leven in te blazen. Zodat nu toeristen uit binnen- en buitenland er in een unieke B&B kunnen overnachten, kamperen en dineren. Romantisch genieten van een zomerse zonsondergang of het winterse licht.

Wij maken nog een virtueel laatste rondje boven de 135 kilometer lange stelling van Amsterdam in de ballon van Leon Mary, om uiteindelijk het eiland te verlaten met de constatering dat het forteiland op mijn wensenlijstje blijft staan. Voor nog een keer.

Voor meer informatie over openings- en vertrektijden zie de website van Pampus.

Meer lezen

Veel verrassende bestemmingen zijn verstopt in ons land. Ga op Texel bijvoorbeeld naar Kaap Skil en je reist de hele wereld rond. In Schiedam leer je alles over jenever. Pak de boot bij Lelystad en bezoek het nieuwste Nederland, de Marker Wadden. Noteer in Groningen voor volgend jaar alvast de Cleyne Hortus en bezoek intussen de Theefabriek in Houwerzijl.

Alle foto’s: ©Stella Ruisch