De winkels vullen zich met bontgekleurde paaseitjes. De rozenstruik loopt uit. De gele kopjes van de narcissen steken voorzichtig uit de saaie aarde, in de kraampjes aan de kant van de weg staan de emmers gevuld met tulpen.  Ik bezoek in de dagen voor Pasen de Matthäus Passion  en denk aan alle andere kunst die het lijden van Jezus Christus als inspiratiebron heeft.

Kruisbestuivingen in de kunst

Als liefhebber van film, kunst en boeken zoekt Wiette voor ons meerdanvijftigers de kruisbestuivingen op. Zo schreef ze over ’t Puttertje,  Vele hemels boven de zevende en de geschilderde film over Vincent van Gogh. 

Overal uitvoeringen van Matthäus Passion

Johann Sebastian Bach componeerde de Matthäus Passion  in 1729. De muziek en prachtige zang vertellen hoe Jezus Christus wordt verraden door Judas en uiteindelijk sterft aan het kruis. In de weken voor Pasen zijn er overal uitvoeringen van dit beroemde muziekstuk te beluisteren.

Emoties ook voor niet-gelovigen herkenbaar

Om door dit droevige verhaal geraakt te worden hoef je niet gelovig te zijn. De gebeurtenissen in het verhaal roepen emoties op die voor iedereen herkenbaar zijn. Het hartverscheurende verdriet van een moeder die haar kind ziet sterven, het niet kunnen ontsnappen aan je noodlot, vrienden die je verraden of je niet te hulp komen als je ze hard nodig hebt of spijt dat je niet juist handelde op cruciale momenten in je leven. We kennen het allemaal. Wie kan, op onze leeftijd, het ‘Erbarme Dich’ nog met droge ogen aanhoren? Nog dagen na de uitvoering word ik wakker met de gezangen in mijn hoofd.

Ontelbaar aantal schilderijen hoe Jezus zijn kruis draagt 

Ook in de beeldende kunst is de lijdensweg van Christus een geliefd thema. Het aantal kunstwerken waarop is afgebeeld hoe Jezus zijn kruis naar de heuvel Golgotha draagt is ontelbaar. Een bijzonder mooi en interessant schilderij bevindt zich in Kunsthistorisch Museum in Wenen: De Kruisdraging van Pieter Bruegel de Oude.

Bruegel bekend van placemat in restaurant

Wij kennen het werk van deze schilder allemaal. Op de placemat onder ons bord in het pannenkoekenrestaurant is een afbeelding te zien van zijn schilderij De Boerenbruiloft. De Kruisdraging werd geschilderd in 1564 op een eikenhouten paneel van 1m25 bij 1m70. Het is daarmee het grootste schilderij van de hand van Bruegel.

Jezus bezwijkt in Vlaams landschap

Naar Wenen… of naar internet voor dit prachtige schilderij van Pieter Brueghel de Oude. Foto: ©KHM-Museumsverband

Hoewel de gebeurtenis zich afspeelt bij Jeruzalem, doet het afgebeelde landschap erg Vlaams aan. Precies in het midden van het doek, is, heel klein, Jezus te zien die bezwijkt onder het gewicht van het kruis. Hij wordt omringd door een grote menigte mensen. Sommigen schieten hem te hulp, anderen maken het hem nóg lastiger door hun voet op het kruis te plaatsen. Op de voorgrond treurt een lijkbleke Maria om het lot van haar zoon. Op de achtergrond zien we links Jeruzalem en rechts de berg Golgotha, daartussenin een onwaarschijnlijk steile rots waar een windmolen op staat.

Tijd nodig voor alle details

Er gebeurt ontzettend veel op het schilderij. Mensen vechten, verhandelen spullen, sjorren aan elkaar. Kinderen springen over slootjes, er wordt muziek gemaakt. Mensen te paard, soldaten met rode kostuums. Met enig zoeken is zelfs de schilder Pieter Bruegel terug te vinden. Om alle details op dit prachtige schilderij te bekijken, heb je wel wat tijd en rust nodig. Gelukkig kunnen we tegenwoordig veel via  ons beeldscherm bekijken.

Rutger Hauer als Pieter Bruegel de Oude

The Mill and The Cross: fascinerende film met Rutger Hauer.

De Poolse regisseur en multimediakunstenaar Lech Majewski en de Amerikaanse schrijver en kunstkenner Michael Gibson maakten in 2011 van het schilderij van Pieter Bruegel de Oude een fascinerende film: the Mill & the Cross. We zien Pieter Bruegel de Oude (Rutger Hauer), lopend door het landschap, terwijl hij schetsen maakt. Ondertussen filosofeert hij met zijn beschermheer, de bankier Nicolaes Jonghelinck (Michael York) over de betekenis van het schilderij. “Dus dit kan een groep heiligen zijn, teruggekeerd uit het verleden om het huidige noodlot van Vlaanderen te betreuren.”

Magisch hoe schilderij tot leven is gewekt

De gebeurtenissen op het doek worden verplaatst naar de Nederlanden ten tijde van de Spaanse overheersing, de godsdienststrijd en de Inquisitieterreur. Charlotte Rampling is in de film te zien als Maria. In deze film draait het niet zozeer om het verhaal. Het zijn de beelden die soms gruwelijk, maar altijd prachtig zijn. Het is magisch hoe het laatmiddeleeuwse schilderij van Bruegel, met de vele symbolische verwijzingen,  tot leven komt. Een film om steeds opnieuw te bekijken.

Pasen om te vieren in elkaars gezelschap

Met een hoofd barstensvol muziek en beelden kan ik deze Pasen aanschuiven aan het ontbijt dat mijn dochter voor de familie organiseert. Onder de versierde paastakken beschilderen we eieren, eten we paasbrood en zijn we blij. Omdat we, opnieuw en nog steeds, in elkaars gezelschap zijn.