“Uiterlijke zaken vind ik totaal onbelangrijk” roep ik graag. Toch stond ik deze week tot m’n oksels tussen de sieraden. Mijn oudste dochter gaat trouwen. Een verbond van 16 jaar wordt publiekelijk bezegeld en gevierd. Locatie, getuigen, muziek en natuurlijk DE jurk zijn geregeld. Nu gaan drie vrouwen op zoek naar de perfecte oorbellen. We vergelijken, wikken en wegen. Wanneer het leven versierd moet worden, nemen we geen lichtvaardige beslissingen!

Wiette van Klingeren tipt ons graag over boeken en films. Maar musea zijn ook niet te versmaden! Ze wees ons al op de tekenkunst van Joost Swarte, ging ons voor bij het jubileum van De Stijl en koppelde haar filmliefde voor Vincent van Gogh aan de bijbehorende tentoonstelling.

Sieraden uit de hele wereld

Foto: Peter Hilz

Ter inspiratie bezocht ik een paar dagen eerder één van de oudste volkendkundige musea ter wereld, in Leiden. Voor de tentoonstelling   SIERADEN – makers & dragers zijn meer dan duizend sieraden uit de enorme collectie van het museum bijeengebracht. Ze zijn afkomstig uit alle delen van de wereld en gemaakt van de meest uiteenlopende materialen.

Geduld en vakmanschap

Zo zijn er halssnoeren van bewerkt steen en prachtige hangers van jade te bewonderen. Harde, moeilijk te bewerken materialen waarvan mensen al vroeg sieraden maakten. Dat vereist geduld en vakmanschap. En dat wijst op het belang van sieraden. Hetzelfde geldt voor de sieraden van parelmoer, schelpen en koraal. De oudste versieringen zijn gemaakt van tanden, botten en nagels. Zo kon je nog eens laten zien hoe dapper en moedig je was!

Hoe meer kralen hoe aantrekkelijker

Zuluman gefotografeerd in jaren vijftig met ‘liefdesbrieven’.

De sieraden zijn van alle denkbare materialen gemaakt. Zoals zaden en pitten, schildpadschild, mensenhaar, opgerold papier, vogels, vacht en katoen. En natuurlijk zijn er kralen te zien. In alle soorten en maten! De feestelijkheid spat de zalen uit bij dit decoratieve, vaak kleurrijke materiaal. Prachtige foto’s erbij met trotse dragers van deze sieraden. Zoals het Sumbaru meisje met de vele kleurige kettingen om haar hals (openingsfoto). “Hoe meer kettingen, hoe aantrekkelijker zij wordt gevonden” lees ik onder de foto. Vooral de geregen liefdesbrieven spreken erg tot mijn verbeelding.

Spannende afwisseling met modern ontwerp

Gouden filigrain armband uit Zuid-Sulawesi (20ste eeuw).

En natuurlijk zijn er ook ‘shiny’ sieraden van rijke materialen als goud, zilver en edelstenen. Ook hier weer in de spannende afwisseling met het werk van hedendaagse ontwerpers dat deze tentoonstelling zo sprankelend maakt. Deze ‘nieuwe’ makers vermengen traditie met moderne technieken en maken werkelijk prachtige nieuwe kunstwerken. En dat maakt de tentoonstelling ook zo aantrekkelijk, vertelde prinses Margarita bij de opening.

Sieraden spelen belangrijke rol in ons leven

Modern sieraad ontworpen door Aretha Wilkinson, gebaseerd op een hai-tiki-amulet van de Maori.

Deze bijzondere tentoonstelling laat zien dat de rol van sieraden in ons leven niet te onderschatten is. In mooie filmpresentaties vertellen verschillende mensen daarover. Gepassioneerde verhalen van makers die vol toewijding en vaak met gebruik van oude technieken de prachtigste sieraden ontwerpen. En dragers die vertellen over hun liefde voor die ene speciale ring of die bijzondere ketting vol betekenis. Onder de indruk verliet ik het museum.

Oorbellen met een bijzondere herinnering

De oorbellen zijn zorgvuldig uitgekozen. En nu maar hopen dat ze  ook een blijvende rol van betekenis gaan spelen in het leven van mijn oudste dochter. Terwijl ik deze wens aarzelend uitspreek bij het overhandigen van het mooi ingepakte doosje, laat mijn jongste dochter zich van haar (altijd) praktische kant zien: ” Zo, dát is weer geregeld. Volgende week de schoenen!”

 Alle foto’s: Museum Volkenkunde en collectie Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen.