De overheid startte afgelopen week een campagne, Eén tegen eenzaamheid. De laatste decennia is het aantal mensen dat zich wel eens eenzaam voelt gestegen naar de helft van de bevolking. Hoewel het aantal mensen dat zich erg eenzaam voelt stabiel is gebleven. Stella Ruisch schreef al eerder over het kleine gebaar waarmee je iemand bij de samenleving kan betrekken maar ook dat het gevoel van eenzaamheid niet alleen maar negatief is.
Om praatje verlegen
Hij blokkeert mijn weg als ik de kantoorboekhandel uit loop met twee geboortekaarten in mijn hand. Het begint net te regenen. “Jammer, hè,” zegt hij met een blik op de troosteloos ogende kraampjes van de buurtbraderie in het winkelcentrum. “Maar het wordt ook weer droog, hoor.” Ik weet niet of hij vandaag bedoelt of in de toekomst. Ik hoor de keurige, oudere man beleefd aan maar wil eigenlijk zo snel mogelijk naar huis, voordat het nog harder gaat regenen. Terwijl ik wegloop, voel ik me een beetje schuldig. Ik twijfel bij nader inzien of die man niet gewoon om een praatje verlegen was. En dat tijdens de overheidscampagne tegen eenzaamheid!
Eenzaamheid signaal om in actie te komen
Misschien dat ik daarom zo gretig de woorden lees dat eenzaamheid eigenlijk iets positiefs is. “Eenzaamheid hoort bij het leven en zal er altijd zijn,” stelde redacteur Iñaki Oñorbe Genovesi in zijn stuk op de Opiniepagina van de Volkskrant in 2019.
Positief effect
“Alleen zijn is een gegeven, eenzaamheid is een gevoel”, legt hij uit. “De vraag is of je dat altijd moet koppelen aan negatieve emoties als leegte, verdriet, angst en zinloosheid. Ga niet voorbij aan de positieve effecten die eenzaamheid kan hebben”, schrijft hij prikkelend. Als voorbeeld noemt hij sporters die in afzondering tot grootse prestaties komen, kunstenaars die in totaal isolement hun creatiefste ideeën hebben. Maar ook mensen die niet zelf kiezen voor eenzaamheid steekt hij een hart onder de riem. “Zie het als een signaal van het lichaam of de geest om in actie te komen. Het dwingt ons meer te doen, ons open te stellen voor anderen, vrienden of familie op te zoeken of zelfs aan te sluiten bij nieuwe groepen.”
Niet bij de pakken neerzitten
Meteen schiet de -nogal harde- reactie op Facebook van thuiszorgster Dineke Rosenboom bij de verschijning van de documentaire ‘Goede Buren’ me in gedachten: “Je hebt je eenzaamheid meestal gedeeltelijk zelf gecreëerd.” En ik denk aan een alleenstaande vriendin, die na het vertrek van haar inmiddels volwassen kinderen, worstelde met gevoelens van eenzaamheid. Ze is niet bij de pakken gaan neer zitten maar heeft allerlei activiteiten ontplooit die nu haar sociale leven vullen.
Gesprek dat verder gaat dan het weer
Viel de man in het winkelcentrum me lastig? Of probeerde hij juist actief zijn eenzaamheid te doorbreken? En anderen op te zoeken, zoals journalist Iñaki Oñorbe Genovesi adviseert. Dan vind ik dat ik dat als medemens moet stimuleren. En dus neem ik me voor de volgende keer dat ik aangesproken word een gesprek aan te knopen dat minstens verder gaat dan het weer…
Openingsfoto: Flickr.com/ArteTeTeTra
Recente reacties