Elke week geven we op Meerdanvijftig.nl een tip om naar te kijken. Vanaf deze week is Together 99 van de Zweedse regisseur Lukas Moodysson in de bioscoop te zien. Een follow up van de film Together die hij in 2000 maakte. Altijd leuk én interessant hoe mensen en meningen veranderen in bijna een kwart eeuw.

Even wat voorwerk op internet doen

Together 99 is de follow-up van de succesvolle film Together (Tillsåmmans) die Lukas Moodysson in 2000 maakte over het leven en vooral de verwikkelingen van relaties in een commune in 1975. Voor wie net als ik die film toen gemist heeft, doet er goed aan om op internet wat informatie in te winnen. Want de eerste film heb ik helaas bij de bekende streamingdiensten niet kunnen vinden. Zónder kan ook, maar dan mis je wel een aantal verwijzingen.

Wat is er overgebleven van de idealen uit de jaren zeventig

Zoals het huis waarin de twee in 1999 overgebleven communeleden Göran en Klasse, allebei vijftigers, wonen. Het oude sfeervolle pand is vervangen door een moderner vrijstaand huis. Daarin dreigen de activistische journalist en de als invaller werkende leraar handarbeid weg te kwijnen. Het lukt ze niet om nieuwe communeleden te vinden. In de hang naar het verleden, besluit Klasse Göran op zijn verjaardag te verrassen met een reünie van oud-communeleden.

De idealen uit de jaren zeventig blijken dan inmiddels door een aantal terzijde te zijn geschoven. Terwijl Göran nog steeds geen televisie in huis heeft, blijken oud-communeleden Signe en Sigvard zelfs bij de televisieomroep te werken…Het hoogtepunt in de film is de toespraak die voormalig medebewoner Erik houdt aan het einde van het eten, waarbij de genuttigde drank de emoties losmaakt. In een magistrale monoloog somt Erik hun ‘valse’ linkse idealen uit de jaren zeventig op die in de loop der tijd door de werkelijkheid zijn ingehaald. Zoals hij al eerder een poster in het huis van een jonge Mao heeft proberen af te scheuren onder het roepen: ‘Denk aan het Tiananmenplein!”

Tevergeefse verlangens

Ondertussen zoekt Göran weer toenadering tot zijn oude liefde Lena die verwarring sticht door te vertellen dat het meisje Vriendin waarmee ze is gekomen misschien wel de dochter van Erik of Göran is. En vertelt Klasse aan toneelregisseur Lasse dat hij nog altijd hoopt dat hij bij Klasse terugkomt (terwijl deze zich laat vergezellen door een jonge actrice).

We maken in Together 99 een dag en een lange avond ook de andere communeleden mee, zoals Görans zus Elisabeth en Peter, die niemand zich kan herinneren. Anna, die een succesvol schrijfster is maar verbitterd uit de vrouwenstrijd is gekomen. Birger, die oud en eenzaam is en het enige kind uit de commune, Fredrik die voor het eten zorgt en in de film slechts een rol op de achtergrond vervult.

‘Together 99’ wordt uitgebracht door September Film.

Krijgt Together 99 een vervolg?

Het einde van de film is nogal abrupt en dat benadrukt het gevoel een -weliswaar betekenisvolle- momentopname te zien uit het leven van deze (ex-)-communeleden. Eén die duidelijk maakt dat het rond de millenniumwisseling inmiddels en nogal teleurstellend meer om individuele verlangens gaat dan om collectieve idealen. Het wachten is op een vervolg over de jaren twintig van deze eeuw….

Meer lezen

Scandinavische film- en televisiemakers hebben een goed oog voor relaties. Zo keek Brigitte Leferink naar ‘Midsommernatt.’ Wie ‘Festen’ een mooie film vond, kan ook kijken of hij nog ergens Kollektivet van dezelfde regisseur Thomas Vinterberg kan zien. Net zo’n pareltje van ingewikkelde relaties. Er is natuurlijk nog veel meer moois te zien uit Scandinavische landen. Karin de Lange raakte onder de indruk van ‘Songs of earth’. Zo keek Stella Ruisch onlangs naar ‘The Promised Land’ met Mads Mikkelsen in de hoofdrol (Te zien via streaming filmplatforms). En zag ze de mooie televisieserie ‘Carmen Curlers’ over het succes van de Carmen krulset.

Openingsfoto: Göran (Gustav Hammersten) begroet Peter (David Dencik) die door niemand wordt herkend. Scène uit Together 99 van Lukas Moodysson.