Songs of Earth: genieten van natuur vergt geduld

De band van vader met fjorden, meren en bergen

Corona heeft tot iets moois voor de Noorse cineaste Margreth Olin geleid (en niet alleen voor haar). Al sinds haar jeugd wil ze haar vader vergezellen op zijn wandeltochten. Het kwam er niet van. Toen de wereld stopte in coronatijd en ieder tijd alleen had te doden, vond zij eindelijk de rust om met haar vader (94) te gaan zwerven in de natuur rond haar ouderlijk huis en met hem en haar moeder te praten. Gelukkig voor ons wilden de hoogbejaarde papa en mama hierbij ook worden gefilmd door hun dochter en wilden ze het filmgezelschap thuis ontvangen.

Margreth Olin volgt in Songs of Earth met de camera in haar vaders voetsporen die of het nu zomer of winter is, het hele jaar door tochten maakt in de natuur bij Oldesdalen in de streek Vestland. Deze documentaire toont niet alleen de overweldigende natuur van fjorden, meren en bergen maar vertelt ook het verhaal van haar vader en zijn band met deze plek.

Waar is ‘The’ gebleven?

Ik las de titel elke keer als Songs of THE Earth. Het irriteerde me dat dit woordje miste. Maar ik ontdekte dat niets zó veelzeggend is als de afwezigheid ervan. Zo lijkt het namelijk een naam van een persoon, ‘Earth’. En dat karakteriseert deze film. ‘Aarde’ is de vriend van haar vader. Een gevaarlijke maar goedgezinde metgezel. Bedreigend en wonderbaarlijk.

Tocht heeft heel jaar gekost

In een recensie van de film werd geklaagd over de traagheid en de zich herhalende beelden van Songs of Earth. De schrijver heeft het niet begrepen. De traagheid is het gevolg van de natuur. Ooit een bloem écht zien uitkomen? Nee, want dat kan alleen met een timelapse-opname, waardoor dat proces zich versneld afspeelt in beeld. In de film van Margreth Olin zien we ogenschijnlijk zich herhalende camerabeelden steeds meer prijs geven van de natuur en dat in vier seizoenen. Regen, zon, sneeuw, ijs en wind nog buiten beschouwing gelaten. Jammer dat de film niet vier dimensies heeft! Dan kun je de kou en de warmte voelen. Als je je laat meeslepen, komt dat gevoel er ook maar dan virtueel. Vader waarschuwde zijn dochter al bij haar vraag aan hem om mee te mogen op zijn tochten: daar is een heel jaar voor nodig.

De vier seizoenen van het leven

De vader en zijn vrouw op ver gevorderde leeftijd ogen in harmonie met elkaar, de natuur en hun leeftijd. Er spreekt aanvaarding en nuchterheid uit. Ontroerend om ze te horen praten over hun samenzijn en het naderend einde. Alle seizoenen des levens zijn aan hen voorbij gegaan. Of zoals mijn even oude vriendin met een mengeling van berusting en nostalgie over het leven zegt: “Het is wat het is.”. Zou het leven in een klein dorp in een overweldigend weids landschap dat te weeg brengen? Dan mis ik heel wat in de grote stad.

Muziek

De soundtrack draagt bij aan het beleven van de natuur in de film. Het woord ‘Songs’ uit de titel verwijst daar al naar: de aarde zingt. Rebekka Karijord van het gezelschap OONA is verantwoordelijk voor de muziek. Ze is bij het maken ervan geïnspireerd door de geluidsopnames die Andreas Lindberg Svensson in de natuur van Vestland heeft gemaakt. Het London Contemporary Orchestra voerde haar werk uiteindelijk uit. De soundtrack van Songs of Earth helpt mij nu geregeld mijn balans en rust te vinden in het luidruchtige stadse leven. Net als de film dus een aanrader!

Meer lezen

Net als de Noorse Margareth Olin maakte de Nederlandse Joke Olthaar een zwart-wit documentaire van een wandeling, waarin het geluid een belangrijke rol speelt: Berg. Aanleiding voor Stella Ruisch om haar liefde voor het filmgenre te verklaren. De natuurdocumentaire kan zich op een groot publiek verheugen. Dat geldt niet alleen voor de bekende Richard Attenborough met Life on our planet maar ook voor The Velvet Queen over de zoektocht naar een sneeuwpanter. Wendy Voois maakte ons warm voor ‘The last male on earth’ over het uitsterven van de witte neushoorn.