In een serie artikelen besteedt Meerdanvijftig.nl aandacht aan gewone vijftigplussers met een bijzonder verhaal. Zoals Willem Wentholt, Ola Bruno en Wouter Ganzeboom. Als maatschappelijk werker vond Vera Spaans (66) in strafrecht haar passie. Na haar pensioen is het bijstaan van slachtoffers bij Slachtofferhulp voor haar een nieuwe uitdaging.
Iets nuttigs na pensioen
“Eind juli 2017 stopte ik met mijn werk als docent Strafrecht op Fontys Hogeschool Journalistiek. Toen al wist ik: ik wil na mijn pensioen nog wel iets nuttigs doen. Twee vriendinnen van me gaven taallessen bij Vluchtelingenwerk. Omdat ik bezig zijn met taal leuk vind, dacht ik dat dit misschien ook iets voor mij was. Op een vrijwilligerssite zag ik toen een vacature bij Slachtofferhulp waar ze juridisch medewerkers vroegen met kennis van het recht. Meteen dacht ik: dit is het.”
Heel goed opgelost…
Mijn eerste kennismaking met recht was toen ik de hbo-opleiding Maatschappelijk Werk deed. Daar was een enthousiaste docent Recht die vaak onder mijn opdrachten schreef: ‘Dit had ik zelf geschreven kunnen hebben’ of ‘heel goed opgelost’.”
Strafrecht mijn grote passie
“In mijn werk als maatschappelijk werker kreeg ik te maken met veel problemen die ik ook nog eens mee naar huis nam. Uiteindelijk startte ik op mijn 35e met de deeltijdopleiding Doctoraal Recht. En ontdekte al snel dat ik hier mijn ziel en zaligheid in kwijt kon. Mei 1995 studeerde ik af op Strafrecht, mijn grote passie.”
Overspannen docent
“Vervolgens deed ik een half jaar onderzoek bij het gerechtshof in Arnhem. Daarna belde mijn oud-docent Recht me: hij was overspannen en vroeg of ik zijn lessen wilde overnemen. Dat beviel heel goed en toen ik een vacature zag bij de Hogeschool Journalistiek in Tilburg voor een docent Strafrecht heb ik daarop gesolliciteerd en er 20 jaar gewerkt.”
Materiële of psychische schade
“Mijn werk bij Slachtofferhulp is heel divers. Als mensen slachtoffer worden van een juridisch feit kunnen ze zowel materiële schade (in geld uit te drukken) als immateriële (bijvoorbeeld psychische) schade hebben. Tijdens een gesprek met het slachtoffer inventariseer ik de schade. Daarvoor moeten stukken worden bijgevoegd. Naar aanleiding van het gesprek met het slachtoffer maak ik een zogenoemde voeging. Die moet onderbouwd met argumenten aan de rechter worden voorgelegd.”
Gevolgen van strafbaar feit
“Daar horen ook verhalen bij over wat de gevolgen van het strafbare feit voor het slachtoffer zijn geweest. Het is dan ook erg fijn dat ik mede door mijn werk aan de Hogeschool Journalistiek het klappen van de zweep wat dat betreft heb meegekregen.”
Leuren om bonnetje
“Soms levert het wel eens moeilijkheden op bewijzen te krijgen, want cliënten moeten bij materiële schade bonnen kunnen overleggen. Soms moet ik daarom leuren bij ze, dat vind ik wel eens vervelend. Natuurlijk is het de eigen verantwoordelijkheid van het slachtoffer. Maar ik ben zo’n type dat ze dan achter de broek gaat zitten, want we móeten bewijzen hebben. Zonder die bonnen en andere bewijzen kan de rechter oordelen: u zegt wel dat u deze schade heeft, maar is dat ook zo?”
Training om slachtoffer bij te staan
“Laatst heb ik een slachtoffer bijgestaan tijdens de zitting. Dat vond ik spannend. Groot voordeel van Slachtofferhulp is dat je trainingen krijgt aangeboden. Eigenlijk zou iedere werkgever dat moeten doen… Voordat ik aan de slag ging bij Slachtofferhulp heb ik een opleiding gehad van 9 weken. En binnenkort ga ik dus de training ‘Bijstaan op zitting’ volgen. Zo hoef je het wiel niet zelf uit te vinden. Er wordt hard gewerkt bij ons maar ik ben er echt in een warm bad terecht gekomen. Ik heb zulke leuke collega’s!”
Onderbouwing voor rechter grote uitdaging
“Ofschoon het een heel ander terrein is, vind ik het leuk met mijn grote passie bezig te zijn. Ik weet dat er slachtoffers zijn en ken hun rechten. Wat er allemaal bij komt kijken aan regelgeving om dat goed onderbouwd aan een rechter voor te leggen, daar had ik me nog nooit in verdiept. Juist dat zorgt voor een nieuwe uitdaging!”
Openingsfoto: Flickr.com/Janeladeimagens
Ooit was ik slachtoffer geworden van een beroving. De dag nadat ik aangifte had gedaan, werd ik gebeld door slachtofferhulp. Ik zei dat ik enkel mijn portefeuille was kwijtgeraakt. “Ja dan bellen we ook”, zei de vriendelijke dame. Ik had geen trauma aan de beroving overgehouden dus ik heb slachtofferhulp vriendelijk bedankt. Toch was ik achteraf blij om vast te stellen dat er in dergelijke hulpverlening is voorzien.