Elke week geven we op Meerdanvijftig.nl een tip om naar te kijken. Praten met de Nachtwacht belooft een aparte ervaring voor wie deze film van toneelregisseur en acteur Theu Boermans vanaf deze week in de bioscoop gaat zien.

Weinig tijd om schilderij te bekijken

De gemiddelde tijd die een bezoeker in het museum aan een kunstwerk besteedt wordt afwisselend geschat tussen de 10 en de 40 seconden. Wie het wereldberoemde schilderij ‘De Nachtwacht’ in het Rijksmuseum wil bewonderen, heeft dus maar weinig tijd om het werk van Rembrandt van Rijn te bekijken. In Praten met de Nachtwacht krijgen kijkers op een verrassende manier de kans in ieder geval de belangrijkste personages op het doek én de schilder zelf beter te leren kennen.

In de huid van de personages

Hoe dan? Alle mensen op het schilderij zijn immers al eeuwen dood! Daarom hebben de makers van Praten met Nachtwacht acteurs in hun huid (en hun kleding) laten kruipen. En worden ze vervolgens geïnterviewd door een in modern jasje en overhemd gestoken Coen Verbraak. En dan ook écht, want weliswaar werd er grondig huiswerk voor de film gemaakt; vraag en antwoord zijn niet voorgekauwd door een scenarioschrijver.

De vaandeldrager

Dat maakt de gesprekken een beetje vreemd maar ook spannend. Zo vraagt Coen Verbraak plompverloren aan vaandeldrager (Minne Koole) of hij zich misschien meer tot mannen voelt aangetrokken. In de 17de eeuw waren vaandeldragers verplicht vrijgezel, vanwege het gevaar dat zij liepen in de strijd. De vraag overvalt de vaandeldrager duidelijk, die daardoor overtuigend struikelt over zijn woorden.

IJdele, zelfingenomen mannen

De film begint met de twee centrale figuren op het zogenaamde schuttersstuk, dat uiteindelijk naar hun is vernoemd. ‘Officieren en andere schutters van wijk II in Amsterdam, onder leiding van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch, bekend als ‘De Nachtwacht’ luidt de naam van het schilderij in het Amsterdamse Rijksmuseum. Langzaam maar zeker leren we de twee mannen in Praten met de Nachtwacht kennen als ijdele, zelfingenomen rijke handelaren. Hun baantje bij de schutterij is niet meer dan een erebaantje, want echte bedreigingen kent Amsterdam op dat moment niet.

Naam Nachtwacht verkeerd gekozen

Ook Rembrandt van Rijn blijkt heel erg overtuigd van zijn uitzonderlijke schilder-talent. Dat juist hij gekozen is uit de 170 kunstenaars voor het schilderstuk van de compagnie is vanzelfsprekend, want hij is immers de beste. Ramsey Nasr die we o.a. kennen van de serie Oogappels, speelt de kunstenaar met verve. De irritatie over het getouwtrek tussen opdrachtgever en zijn vernieuwende opvattingen over de schilderkunst is zichtbaar. Elke uitleg over ‘De Nachtwacht’ wuift hij weg. En o, ja, die naam, ‘De Nachtwacht’, is óók verkeerd gekozen, de mannen deden immers overdag dienst.

Wilt u weten hoe Rembrandt en de schutters zelf tegen het kunststuk aankijken? Dat kunt u in de bioscoop te weten komen in deze ‘unscripted faction’, zoals regisseur Theu Boermans Praten met de Nachtwacht heeft gedoopt. “Een nieuw filmgenre”, noemt hij zijn film.

Trailer van ‘Praten met de Nachtwacht’, het wereldberoemde schilderij dat inmiddels al door zo’n 50 miljoen mensen is gezien.

Meer lezen

Coen Verbraak maakte vooral naam door zijn reeks interviews met psychiaters, advocaten en rechters. ‘Praten met de Nachtwacht’ lijkt op een speciale uitvoering van deze serie onder de titel ‘Kijken in de ziel van‘. Maar hij heeft meer producties op zijn naam staan, zoals Molukkers in Nederland waarover Marlies Mielekamp schreef. Coen Verbraak kreeg ooit de Sonja Barend-prijs, vernoemd naar het grote voorbeeld van veel interviewers. Brigitte Leferink interviewde Sonja naar aanleiding van een boek over haar leven. En ze sprak ook met die andere getalenteerde interviewer en schrijver Adriaan van Dis.

Openingsfoto: Kapitein Frans Banninck Cocq en zijn luitenant Willem van Ruytenburch, gespeeld door René van Zinnicq Bergmann en Joris Smit. zoals ze te zien in ‘Praten met de Nachtwacht’.