Verbijsterd kijk ik naar het item op het NOS-journaal. Het gaat over een kwetsbaarheidstest voor 70plussers die in het ziekenhuis terechtkomen. De test is onderdeel van een initiatiefnota van Groen Links over de zorg voor ouderen. De verslaggever laat een oudere patiënt in het Haga-ziekenhuis aan het woord, die gelukkig (!) nog geopereerd zal worden aan zijn hart. Hij is ‘gezond’ genoeg bevonden.  Want in de praktijk wordt in een aantal ziekenhuizen al met zo’n test gewerkt om overbehandeling te voorkomen van oudere patiënten die te kwetsbaar zijn.

“Er kan beter niet worden geopereerd…”

Een week voor de uitzending van het NOS-journaal hebben we afscheid moeten nemen van mijn schoonmoeder (92). En heb ik van dichtbij meegemaakt hoe er op de Eerste Hulp met zo’n kwetsbare oudere wordt omgegaan. Met omroep MAX-voorzitter Jan Slagter vraag ik me af of een oudere die in het ziekenhuis belandt, in staat is om zuivere afwegingen te maken als het advies wordt gegeven ‘dat er beter niet kan worden geopereerd’. Zelfs voor aanwezige familieleden is dat moeilijk.

Mijn schoonmoeder knikte ja

Mijn schoonmoeder, getroffen door een herseninfarct en linkszijdig verlamd, kon niet meer praten. Maar ze knikte nog duidelijk ‘ja’ toen haar zoon vroeg of ze in het ziekenhuis ‘beter wilde worden gemaakt’. Tegelijkertijd schetste de behandelende arts op de Eerste Hulp drie scenario’s waarover de geschokte familie maar een besluit moest nemen, waarvan helemaal stoppen met behandelen er één was. Let wel: dat was nauwelijks 24 uur nadat de 92-jarige met haar zoon had gewinkeld en boodschappen gedaan. Gelukkig hoefde er niet meteen antwoord te worden gegeven.

Wie bepaalt wat ‘kwetsbaar’, ‘nodig’en ‘voltooid’ is?

Toegegeven, de dilemma’s in de gezondheidszorg zijn groot. Al wordt een kostenbesparing door het niet uitvoeren van medische behandelingen weggewuifd door de initiatiefnemers als niet het belangrijkste doel. Het gaat hun om ingrepen, die (te) belastend zijn voor oudere patiënten, waarna deze al snel komen te overlijden. En ook ik ben geen voorstander van behandelen dat het leven slechts rekt bij uitzichtloos lijden. Toch gaat er een rilling door me heen in het besef dat de discussie over ‘voltooid leven’ nog niet is verflauwd of we beginnen over ‘onnodig’ medisch handelen. Want hoe logisch een en ander mag klinken: wie bepaalt straks wat daar onder wordt verstaan?

Tot 68 jaar werken en vanaf 70 mogelijk ‘kwetsbaar’!

En dan stoort me ook de opmerking in de initiatiefnota dat er wel 3 miljoen Nederlanders 65 jaar en ouder zijn. En dat hun aantal de komende jaren alleen maar zal groeien…. Ja, wat zou dat? Bedoelen ze soms daarmee dat het er té veel zijn? Volgens de overheid zijn ze, tot op heden zonder uitzondering, nog gezond genoeg om straks tot hun 68ste door te werken. Stel je voor dat je 2 jaar later in het ziekenhuis terechtkomt, dan is het maar te hopen dat je de kwetsbaarheidstest, door diezelfde overheid ingesteld, doorstaat!

Openingsfoto: Pixabay/Antranias