Mijn oudste zus vertrok in 1964 naar Amerika. Mijn oom en tante, die als enige in de familie in het bezit van een auto waren, kwamen ons gezin ophalen en brachten ons naar Rotterdam. Twee koffers nam zij mee, met daarin veertig witte onderbroeken, twee jurken – een zonnejurk en een cocktailjurk –  en een paar witte handschoenen. De jurken waren door tante genaaid.  Mijn zus was 17, ik was 3. Ik herinner me de hoeveelheid mensen, de grote boot en de schrik vanwege het geloei van de scheepstoeter. Ongetwijfeld is het vertrek van mijn zus één van de redenen dat de film Brooklyn naar het boek van Colm Tóibín mij zo ontroerde.

Naar de Verenigde Staten

In Brooklyn, de verfilming van het gelijknamige boek van  Colm Tóibín (1955), onder regie van John Crowley, volgen we Eilis Lacey (Saoirse Ronan) die haar moeder en haar oudere zus achterlaat in het kleine stadje Enniscorthy, in het arme Ierland, om haar geluk in Brooklyn te beproeven in de jaren vijftig van de vorige eeuw. De Ierse geestelijke, Father Flood (Jim Broadbent) heeft alles voor haar geregeld, samen met haar zuster Rose. Eilis schikt zich zonder verzet in de beslissingen van anderen en vertrekt naar de Verenigde Staten.

Alles is mooi

In New York woont ze in een keurig, Iers damespension, gerund door een strenge hospita. Ze gaat werken als verkoopster in een warenhuis. In eerste instantie mist Eilis haar moeder en vooral haar zus verschrikkelijk, maar ook nu weet Father Flood de oplossing, hij zorgt ervoor dat ze in de avonduren een cursus boekhouden kan volgen. Vanaf dat moment lukt het Eilis, goed gespeeld door Saoirse Ronan, om een nieuw leven op te bouwen.

Werkelijk alles is mooi aan deze film; de personen, de interieurs, de landschappen en het verhaal. Door de prachtige kleding valt deze film, wat mij betreft, onder de kostuumdrama’s. Het idee dringt zich op dat je naar de jonge jaren van je moeder zit te kijken.
De nadruk ligt in geen geval op de onderliggende historische of sociologische gebeurtenissen maar dat zou ook niet passen bij het karakter van Eilis.  Evenmin bij het karakter van het boek, waarop deze film gebaseerd is.

Trailer van de mooie film ‘Brooklyn’ naar het boek van Colm Tóibín.

Ingetogen ‘Nora’

Ik las deze winter ook ‘Nora’ van Colm Toíbin. En ik was niet de enige. Ik zag het boek overal liggen en terecht, want het is een mooi, ingetogen verhaal.  ‘Nora’ speelt zich af in de jaren zestig van de vorige eeuw. Nora’s man, Maurice is na een kort ziekbed overleden. Hij was leraar in het kleine Ierse stadje Enniscorthy en Nora heeft altijd een beetje in zijn schaduw geleefd. Nu blijft ze achter, met hun twee zoons Donal en Conor. De twee dochters Fiona en Aine studeren en wonen niet meer thuis.

We volgen Nora Webster terwijl ze rouwt om haar man en probeert te wennen aan haar nieuwe positie in het leven. Familie en buren geven haar goedbedoelde, maar ongevraagde adviezen. Nora wil vooral met rust gelaten worden. Ze gaat bij zichzelf te rade en zet haar eigen koers uit. Ze verkoopt het vakantiehuis in Cush, zodat ze haar auto kan houden. Ook neemt ze de baan, die haar wordt aangeboden door haar oude werkgever, aan en neemt daarmee afscheid van de vrijheid die het huwelijk haar altijd heeft geboden. Dit alles tegen de achtergrond van het katholieke Ierland, in een gemeenschap waar een sterke sociale controle heerst en in de tijd van de rellen in Dublin. Die laatste spelen echter een kleine rol van de weduwe.

Kleine strijd

Naarmate de tijd verstrijkt sluit Nora nieuwe vriendschappen en ontwikkelt nieuwe  interesses; ze neemt zanglessen en wordt lid van een Platengenootschap, waar wekelijks muziek wordt beluisterd. Juist dat genootschap wekte vroeger de spotlust van haar man, Maurice, op. Daarnaast zorgt ze voor haar gezin, rustig en erop vertrouwend dat ieder zijn weg zal vinden, ondanks verdriet en tegenslag. Net zoals zij dat zelf doet.

Net als in ‘Brooklyn’ gaat ‘Nora’ over het gewone leven en over gewone mensen die een kleine strijd leveren. Maar Colm Toíbin maakt er in zijn boeken iets bijzonders van.

De reis van mijn zus naar New York, met het Liberty schip The Seven Seas duurde tien dagen. Zij ging deelnemen aan een cultureel uitwisselingsprogramma door het volgen van een ‘senior’jaar op een highschool. Ze woonde in bij een gastgezin, werd verliefd op een Amerikaanse jongen en is net als Eilis in de film Brooklyn altijd in de Verenigde Staten blijven wonen.

Meer lezen over boeken? Klik dan hier.