Zou er in Nederland een huishouden zijn waar ze Annie M.G. Schmidt niet kennen? Of nog nooit gehoord hebben van Jip en Janneke of Dikkertje Dap? Het lijkt ons ondenkbaar. Ter gelegenheid van Annie M.G. Schmidtdag, vandaag op 20 mei, duikt Brigitte Leferink in haar herinneringen aan het veelzijdige oeuvre van de veelzijdige schrijfster.

Jip en Janneke of Jorrie & Snorrie

Een kind dat nog nooit van Jip en Janneke heeft gehoord? Ik kan het me bijna niet voorstellen. Generaties kinderen zijn er mee opgegroeid. En niet alleen in ons kikkerlandje. De boeken van één van de beroemdste schrijfsters van Nederland zijn in verschillende talen vertaald. Jip en Janneke in het Italiaans, Jorrie en Snorrie in het Pools, Floddertje in het Turks en Otje in het Russisch. Kinderen in Korea kunnen de avonturen van Minoes in hun eigen taal lezen en Noorse kinderen genieten van Totto i Tittuttårnet, bij ons bekend als Pluk van de Petteflat. Van Japan tot Tsjechië, van Zweden tot China en natuurlijk ook in Duitsland, Engeland en Frankrijk groeien kinderen op met de helden die aan de fantasie van Annie ontsproten.

Jip en Janneke: zelfs bekend bij muurkunstenaars.
Foto: Marco Raaphorst/Flickr.com

Hele coupletten opdreunen

Ik ken nieuwe Nederlanders die de taal leerden aan de hand van de versjes. Een voordeel is dat ze gelijk kennismaken met gekke humor en onwaarschijnlijke verhalen. Sprookjes zijn er niets bij. Denk aan juffrouw Scholten die door de hitte was gesmolten, Hendrik Haan die de kraan open had laten staan of Dikkertje Dap die om de Giraf eten te kunnen geven ging zitten op de trap. Van veel versjes kan ik hele coupletten opdreunen. Omdat ze me zijn voorgelezen, ik ze later zelf las en ze op mijn beurt weer voorlas aan mijn kinderen.

In 2002 werd Ja Zuster, Nee Zuster verfilmd.

Iedereen zingt mee met de liedjes van Annie M.G.

Mijn zoon en dochter groeiden op met de liedjes uit Ja zuster, nee zuster. Op lange ritten naar Frankrijk een compromis tussen Franse chansons (voorkeur van de ouders) en kinderliedjes (voorkeur van de kinderen). Ik kocht een koffertje met de originele muziek van de tv serie en tot mijn verrassing zat daarbij ook een instructie voor het dansen van de Twips (met de handen op de bibs). Natuurlijk gingen we naar de bioscoop om de film te zien en met mijn zus ging ik naar een singalong in het theater. We kregen allerlei attributen zoals een zakdoekje om te gebruiken bij ‘Stroei voei‘ en duivenvoer ter ondersteuning van het meezingen van ‘Duifies’.

mooiste uitspraken van Annie M.G. Schmidt op Youtube,

Een gewone oudere vrouw

Een enkele keer zag ik Annie M.G. Schmidt op televisie. Ik zag dan een gewone, oudere vrouw. Toen het op tv nog mocht ook nog eens kettingrokend. Het was moeilijk voor te stellen dat deze vrouw zo’n levendige verbeelding had, zo prachtig kon rijmen en privé onconventionele keuzes maakte. Ze begon een verhouding met een getrouwde man (die overigens 34 jaar stand hield) en kreeg ongehuwd een kind. Nu zou niemand daar meer van opkijken, maar in de jaren vijftig keek men daar anders tegenaan.

In 2017/18 beleefde de musical over het werk en leven van Annie M.G. Schmidt ‘Was Getekend’, een hit. Simone Kleinsma speelde de hoofdrol.

Theater over of van Annie M.G. Schmidt? Ik ga kijken!

Annejet van der Zijl schreef Anna, een boeiende biografie over het leven van de vrouw die als publiekslieveling bekend stond. Het boek vormde de basis voor de musical Was getekend, Annie M.G. Schmidt waarin Simone Kleinsma schitterde als Annie en Willem Spaaij de rol van zoon Flip voor zijn rekening nam. Een ontroerende uitvoering die terecht diverse prijzen won. Ik ben benieuwd wanneer er weer iets over Annie of haar werk in het theater komt. Ik ga beslist kijken, want ze heeft me nog nooit teleurgesteld.

Meer over Annie M.G. Schmidt

Inmiddels heeft Wiette van Klingeren uit boeken- en filmliefde haar eigen website: Wietteweetwat.nl. Voor Meerdanvijftig schreef ze eerder dat De heerlijkste vijf december in vijfhonderdvierenzeventig jaar van Annie M.G. Schmidt haar favoriete verhaal met Sinterklaas in de hoofdrol is. Floddertje is zelfs haar eerste leesliefde. Volgens haar is dichtbundel Die van die van u met een keuze uit Annie’s gedichten een lust voor het oog. 

Openingsfoto: Annie M.G. Schmidt opent een tentoonstelling van kindertekeningen en schilderwerken in 1952. Foto: Ben van Meerendonk/AHF, collectie IISG, Amsterdam.