Elke week geven we op Meerdanvijftig.nl een tip om naar te kijken. Soms is het feitelijk opsommen van gebeurtenissen genoeg om indruk te maken. Dat gebeurt in de documentaire Het Grote Offensief, die vanaf deze week in de bioscoop draait.
Het feitelijke verhaal van Slag om de Schelde
Na het succes van ‘De slag om de Schelde’, de film die door 65 miljoen (!) mensen is gezien, was er de behoefte het feitelijke verhaal te vertellen. Daarvan is het documentaire drama Het Grote Offensief. over de moeizame bevrijding van Zuid-West Nederland het resultaat. Een film die oorlog, ook al is het 80 jaar geleden, voelbaar dichterbij brengt.
Ontploffende bommen in diorama
Als scholier was ik in de ban van stripverhalen. Ik las alles waarop ik de hand kon leggen. Stapels boeken van Suske en Wiske, de Rode Ridder, Asterix: zelfs over zee- en veldslagen in de Tweede Wereldoorlog. Historische gebeurtenissen die me verder niet zoveel zeiden. Getekende ontploffingen, rookwolken, oprukkende tanks met helden uit het schuttersputje en pijlen waarmee het oprukken van legers werd weergegeven. Ook in Het Grote Offensief ontbreken die niet, ook al zijn hier de ontploffende bommen nagebootst in een zogenaamd diorama.
Onmogelijke en dodelijke missies
Geen romantische verhaallijn, geen kleine of grote held met wie de kijker zich kan vereenzelvigen. Historische beelden en nagespeelde scènes maken duidelijk dat het fataal kan zijn als de visie van twee generaals, in dit geval Montgomery en Eisenhower, botsen. Op veilige afstand van het front in kamers gevuld met landkaarten en telefoons is oorlog voeren een abstracte bezigheid. Zowel Hitler als de geallieerden sturen soldaten met onmogelijke en dodelijke missies het veld in.
En daarbij bekommerde beide partijen zich niet om de Zeeuwse bevolking. Die moest na 4 jaar bezetting lijdzaam toezien hoe hun eilanden en huizen onder water werden gezet of tot puinpoeier werden geschoten.
Het Grote Offensief is een grote geschiedenisles
Uitgeputte -vooral Canadese- soldaten (het begrip post traumatische stress-stoornissen bestond niet in de jaren veertig) werden door hun commandanten voortgedreven richting de taaie Duitse tegenstand die door meningsverschillen van Montgomery en Eisenhower de tijd hadden gekregen zich te hergroeperen. ‘Het Grote Offensief’ is een indringende geschiedenisles. Voer voor liefhebbers van alles wat militair is.
Driedelige miniserie
Vrolijk word je er niet van, stil wel. Vooral door de gedachte aan de oorlogen die daarna zijn gekomen en waar nog geen vrede in zicht is. Ook al is de uitleg over het verloop van de oorlog minutieus, soms had ik het gevoel nog even terug te willen ‘bladeren’. Ondanks de twee uur die de makers (dezelfde als van de film ‘De slag om de Schelde’ en de televisieserie ‘De Joodse raad’) nodig hebben om het oorlogsverloop te reconstrueren. Gelukkig komt de film op een later tijdstip in een driedelige miniserie op televisie.
Meer lezen
‘De Slag om de Schelde’ kwam vier jaar geleden uit, vlak na een periode dat naar de bioscoop gaan niet mogelijk was door de coronacrisis. De televisieserie ‘De Joodse Raad’ bleek jaren later een even grote hit. Niet geromantiseerd en zo mogelijk nog indrukwekkender is de verfilming van ‘De Bezette Stad’ door Oscar-winnaar Steve McQueen.
Openingsfoto: De Britse Admiraal Anthony Pugsley (hier gespeeld door de Belgische acteur Ruben Franq) wordt gebeld met de opdracht tot het uitvoeren van een kleine herhaling van ‘Normandië’.
