Ze zien er soms onooglijk uit en een buitenstaander dankt ze zonder na te denken meteen af. Maar voor de bezitter die ze koestert zit er achter die oude sigarendoos, dat lelijke beeld een dierbare herinnering, een mooi verhaal. Zoals het communieserviesje van tante Ria dat Brigitte Leferink bewaart, terwijl niemand het wilde hebben.

Er is nog nooit van gegeten

“Mijn kinderen geven er niks om, daarom geef ik het aan jou, voor je dochter.” Dochter Eline had haar Eerste Heilige Communie gedaan en van mijn tante Ria kreeg ik een prachtig oud communieserviesje. Zij had het meer dan een halve eeuw geleden bij haar Eerste Heilige Communie gekregen. Helaas geeft Eline er ook niks om. Toen niet en twintig jaar later nog steeds niet. Net als tante Ria vind ik het jammer om het weg te gooien, naar de kringloop te brengen of op Marktplaats te verkopen, dus staat het in mijn servieskast. Af en toe haal ik het eruit, zoals nu voor de foto bij dit artikel. Meestal alleen maar om het even te bewonderen en te denken aan mijn tante. Sinds ik het heb, is er nog nooit van gegeten.

Communieserviesje ook voor jongens

Het ontbijtbordje en de kop en schotel, ook wel dejeuneetje genoemd, zijn beschilderd met een knielend meisje voor een altaar. Het meisje is gekleed als bruidje, zoals veel meisjes vroeger als ze hun Eerste Heilige Communie deden. Er was ook een variant op het communieserviesje voor jongens. Gespiegeld geschilderd en het jongetje gaat gekleed in een matrozenpakje. Na de doop is de Eerste Heilige Communie een belangrijke gebeurtenis in het leven van rooms-katholieke kinderen. Zij mogen dan voor het eerst deelnemen aan de eucharistie, krijgen dan voor het eerst een hostie.

Zo’n devoot plaatje bestaat niet meer

Heel lang was het traditie om ter gelegenheid daarvan een ontbijtserviesje cadeau te geven. Het communieserviesje van tante Ria is geproduceerd door de Societé Ceramiques Maestricht. De fabriek bestaat niet meer en ook het gebruik serviesgoed cadeau te geven bij de Eerste Heilige Communie is in onbruik geraakt. En als er al servies gegeven wordt, is het vaak bedrukt met eigentijdse afbeeldingen of stripfiguren. Zo’n devoot plaatje als op het dejeuneetje in mijn kast zie je vrijwel niet meer. Een extra reden om deze herinnering aan mijn helaas te vroeg overleden tante te koesteren.

Meer lezen over vroeger

Brigitte Leferink koestert tradities uit de regio waar ze vandaan komt, Twente. Zo schreef ze eerder over Paasvuren die dreigen te verdwijnen maar ook over de gebruikelijke krentenwegge bij een geboorte. Ze bewaart ook haar poesiealbums nog. De eerste aflevering in de rubriek Voorwerpen van Vroeger schreef Karin de Lange over het margarinekistje dat ze koestert. Gevolgd door de uil op de piano. Eerder schreef ze een aangrijpend verhaal over het opruimen van het huis van een overleden tante. 

Openingsfoto: ©Brigitte Leferink