Terwijl Nederland zich in een voorjaarszonnetje koestert, komen deze week in Amersfoort tandartsen uit de hele wereld bijeen om kennis te delen over ons ouder wordend gebit. Werd vroeger een bejaarde altijd in verband gebracht met een kunstgebit, tegenwoordig beschikt naar schatting 85 procent van de 65 plussers nog over eigen tanden en kiezen. Een positieve ontwikkeling die echter ook een andere aanpak vraagt van gebitsverzorging. Het begint met twee maal daags tandenpoetsen maar hoe houden we onze mond gezond als we zelf de borstel niet meer zo goed kunnen vasthouden?
Verzorging mond schiet er als eerste bij in
Gebitsverzorging is het kind van de rekening wanneer bij het ouder worden de gezondheidsklachten komen. “Als je je dochter hebt gevraagd om mee te gaan naar de cardioloog, wil je haar niet meer lastig vallen met die controleafspraak bij de tandarts. En ach, je hebt toch geen klachten…,” schetst Claar Wierink (40) een veel voorkomende siituatie. Ze is een van de eersten die een speciale opleiding heeft gevolgd en daarmee behoort ze tot de 30 tandartsen geriatrie die in ons land werken. “Nederland loopt voorop in het onderzoek naar de gevolgen van de ouderdom voor onze mond. Zo heeft dr. Arie Hoeksema de samenhang tussen de conditie van ons tandvlees, ons speeksel en onze gezondheid aangetoond.”
Goed kauwen goed voor denkvermogen
Een ongezonde mond wordt in verband gebracht met hart- en vaatziekten, dementie en longontsteking. Bij mensen met diabetes kan het zelfs hun suikerspiegel ontregelen. ‘Goed kauwen is ook belangrijk voor ons denkvermogen en geheugen,’ staat op de site van www.demondnietvergeten.nl te lezen. De website is nog niet zo lang geleden speciaal in het leven geroepen om de gebitsverzorging van ouderen te stimuleren. Want er valt nog genoeg te verbeteren aan de zorg door thuiszorg, huisartsen en ook tandartsen zelf. “Die driehoek moet alerter zijn op de gebitsverzorging bij patiënten,” stelt Claar Wierink. “Check bijvoorbeeld als iemand zegt dat hij zijn tanden zelf nog kan poetsen. Doet hij dat inderdaad goed doet of blijft zijn tandenborstel tussen gehemelte en tanden zweven.”
Liever iemand verschonen dan tanden poetsen
Als oud-mantelzorger vertel ik aan Claar Wierink dat ik me nog het afgrijzen herinner, waarmee ik mijn vaders kunstgebit moest poetsen. Dus alle begrip dat er een drempel is om de tanden van een ouder te gaan poetsen….”Thuiszorgers blijken er ook moeite mee te hebben. Het zal wel beroepsdeformatie zijn dat ik liever in een mond zit, dan iemand verschoon. Bij hun is het andersom!” Claar Wierink zegt het met een lach. Toch maakt ze zich zorgen over de invulling van de richtlijn uit 2007 waarop in verzorgingstehuizen moeten worden toegezien op mondverzorging. “De vraag is of dat het echt gebeurt of dat het een papieren letter is.”
Denk aan je mond op Dag van Tandvlees…
Tijdens het congres in Amersfoort houdt Claar, die zelf cursussen geeft aan tandartsen, een lezing over wortelcariës. “Medicamenten hebben invloed op het speeksel en dat heeft weer gevolgen op tanden en kiezen. Sinds kort bestaat er een speciale tandpasta met 3x zoveel fluoride (alleen op recept) die extra bescherming biedt voor wie veel medicijnen slikt. Maar ook jongere mensen zouden alert moeten zijn op hun gebit. Want roken en stress zijn negatieve factoren voor een gebit.” Misschien toch maar een keer extra poetsen vandaag? Niet voor niets is 16 mei de Dag van het Tandvlees….
5 tips voor een gezonde mond:
- Tweemaal daags poetsen, bij voorkeur na ontbijt en voor het slapen gaan.
- Spoel na een maaltijd je mond voor het verwijderen van grote etensresten. Flos, raag of gebruik -voorzichtig- een tandenstoker om plak (aanslag van etensresten,speeksel en bacteriën) tussen de tanden te voorkomen. Koop een tongschraper tegen slechte adem.
- Ga 2 maal per jaar naar de tandarts voor controle. Stel een afspraak niet uit bij aanhoudend bloedend tandvlees, pijnklachten of een voortdurend slechte adem.
- Meld altijd chronisch medicijngebruik bij de tandarts, zeker als er meer dan 4 medicijnen worden geslikt.
- Last van een droge mond? Kauwen op suikervrije kauwgom helpt bij speekselvorming. Ook een appel of komkommer stimuleert. Krijgt u last bij spreken door gebrek aan speeksel, dan is dokters/tandartsadvies aan te raden.
Meer weten? Op www.demondnietvergeten.nl treft u een downloadbare brochure aan.
De eerste drie tips spreken voor zich, lijkt mij. Tip 5 kende ik nog niet. De laatste tijd heb ik last van een droge mond. Een stukje komkommer eten is wellicht de oplossing.
Mijn moeder van 91 heeft haar eigen tanden nog. Het feit dat zij net zo gedisciplineerd is op tanden poetsen als vroeger, heeft daar natuurlijk alles mee te maken. Ze heeft het ons ook meegegeven. Daardoor hebben wij allemaal een goed gebit.
Beste Stella, bedankt voor de interessante tips hoe je je mond gezond kan houden. Ik wist niet dat chronisch medicijngebruik (tip 4) invloed heeft op je tanden en dat je dit kan melden bij de tandarts. Mijn oma slikt veel medicijnen, dus ik zal deze tip naar haar doorsturen!