Er wordt steeds minder voedsel verspild in Nederland maar toch wordt er jaarlijks nog zo’n 34 kilo eten per persoon weggegooid. Bij Meerdanvijftig gooien we zelden of nooit iets weg. Deze keer schrijft Stella Ruisch niet over kliekjes maar iets wat ook binnen niet al te lange tijd op moet: fruit uit eigen tuin. Maar wat smaakt die extra goed!

Zelf in voedsel voorzien

Ooit las ik met schrik een artikel over de lange, kwetsbare, toevoerlijnen van voedsel naar de grote steden. Er hoefde maar dìt te gebeuren en de inwoners van de Randstad zouden zijn verstoken van een eerste levensbehoefte. Het was een eenmalige alarmering. Of is het omdat ik mezelf beschouw als tweede generatie hongerwinterslachtoffer? Misschien wordt de jager/verzamelaar uit de oertijd in me wakker. Ik weet het niet. In ieder geval geeft groente en fruit uit eigen tuin mij als stadse gepaste trots.

15 pruimen!

En niet alleen fruit uit mijn eigen tuin, inmiddels is er een levendige ruilhandel ontstaan met de buren. Van kruiden als koriander, peterselie, basilicum en een ieniemini knoflookbolletje tot courgettes en allerlei soorten sla. En niet te vergeten een klein handje aardbeien. Zelfs de pruimenboom, die 2 jaar niet of nauwelijks vrucht heeft gedragen, verraste ons dit jaar door stiekem zo’n 15 (!) heerlijk zoete pruimen te produceren. Niet veel maar wie het kleine niet eert….

Bramen voor bij de koffie

Bij mijn dochter hangen de bramenstruiken vol.  Ze kwam er zelf niet aan toe en ik vond het zonde om ze te laten hangen. Dus heb ik ze voor haar geplukt en tot 2 potten bramenjam verwerkt. En dat is nog maar het begin van haar oogst… Ja, zei mijn andere dochter enthousiast. ‘Geef maar hier, dan gebruik ik de jam voor tartelettes!’ En zo hebben we ook nog wat om uit te kijken voor bij de koffie.

De jam netjes in de potten krijgen, is een uitdaging.

Bosbessen en bramen

Terwijl ik naar huis liep met een grote bak vol bramen, dacht ik terug aan hoe ik als kind met mijn ouders wel eens op vroege zomeravonden in ons Renaultje 4 in juni de bossen opzochten en bosbessen plukten. Tot die ene keer dat mijn moeder gillend uit de struiken kwam gerend: haar benen krioelend van de rode mieren. Dat was, geloof ik, de laatste keer. Overzichtelijker is het om in juli of augustus wilde bramen te plukken. Die kun je meestal al vanaf de kant van de weg plukken. Hoewel ik ook een levendige herinnering heb van doornen die arme krassen of zelfs in je vel bleven hangen: au!

Het genoegen van fruit uit eigen tuin

Maar niets weegt op tegen het genoegen van die bak -gratis!- fruit, deze keer uit eigen tuin. Terwijl ik de bramen in een vergiet stort, werp ik een blik op mijn telefoon en zie een melding op instagram van mede-meerdanvijftiger Wendy Voois. Een foto van een pan met pruimen die straks jam zullen zijn. Ik ben zeker niet de enige!

Bramenjam maken

Nodig:

  • bramen,
  • geleisuiker of
  • gewone kristalsuiker (houdt voor verhouding 1:1 aan) en ong. 5 gram pectinepoeder
  • citroensap (verhouding ong. een halve citroen per ruim pond vruchten)
  • roerzeef,
  • potten en deksels, goed schoongemaakt.
  • Een pan.

Bereiding:

Op advies van mijn dochter heb ik de bramen een nacht met zout water laten staan. Ter verwijdering van eventuele wormpjes e.d. in het fruit. Eerlijk gezegd heb ik dat nooit eerder gedaan. De volgende ochtend kwam ik ook niets tegen.

Zelf houd ik niet zo van pitjes in de jam, die gaan altijd tussen mijn tanden zitten. Dus nadat ik het schoongemaakte fruit heb gewogen, pureer ik het fruit door een roerzeef en meng het met de gelijke hoeveelheid geleisuiker. Citroensap toevoegen en daarna rustig aan de kook brengen.

Test het uit op een schoteltje

Bij geleisuiker is dat een minuut. Gewone suiker 10 minuten. Voeg daarna de pectinepoeder toe. Dit is smaakgevoelig. De een houdt van dikke jam, de andere vindt wat vloeibaarder lekker. Test het uit op een schoteltje en zie welke dikte je het lekkerst vindt. Dus al naar gelang meer pectinepoeder toevoegen.

Daarna de goed schoongemaakte potten het liefst tot de rand vullen (en anders het restant als eerste opeten). De deksels eropdraaien en als je niet langer je handen eraan brandt ze even omkeren, zodat de lucht eruit wordt gedrukt. Om snel bederf te voorkomen. Ik ben wel eens te nonchalant geweest en dat betekende dat ik potten jam heb kunnen weggooien. Daar was schimmel in gekomen.

Dit is de basis voor jam maken. Wendy Voois schreef al eerder een aanstekelijk artikel over jam maken en verwees daarin naar de website datisjammie.nl, waar nog veel meer lekkere combinaties van jam te lezen zijn. Wendy zelf probeerde het later ook nog eens met aalbessen. En ze maakte van haar appels heerlijke appelsap!

Openingsfoto: Don Lu/Unsplash