De populaire hoogleraar neuropsychologie Eric Scherder  zette de trend met de opmerking ‘Zitten is het nieuwe roken’ en wie de zin nu googlet, komt hem bijna 400.000 keer tegen. Toch vindt Ineke van Dis, epidemioloog en voedingsdeskundige bij de Hartstichting, de vergelijking wat overdreven. “Uiteindelijk zorgt roken nog steeds voor meer ziekten en vroegtijdige overlijdens dan ons zitgedrag.”

Zitgedrag schrikbarend

Ze benadrukt wel dat veel zitten een verhoogd risico op diabetes en hart- en vaatziekten geeft. “Eerder keken we meer naar de beweegnorm, tegenwoordig wordt ook naar het zitgedrag van mensen gekeken en dat is schrikbarend als je naar de cijfers van het RIVM kijkt: gemiddeld zitten we zo’n 8,7 uur per dag. Het meest zitten we op school, werk en voor de tv, jongeren tussen 12 en 20 jaar zitten ook veel bij gamen of het bekijken van filmpjes op hun telefoon, tablet of computer. Overigens blijken kinderen van 4 tot 12 jaar en mensen ouder dan 65 jaar naar verhouding het minst te zitten!”

Beweegnorm voor 50-plussers

Om minder te zitten, moeten we meer bewegen, zo simpel is het. Al langer kennen we de beweegnorm. Voor mensen ouder dan 55 jaar is dat minimaal vijf keer per week een half uur per dag matig intensief bewegen. “Dat kan sporten wandelen, fietsen, maar ook in je tuin werken of dansen zijn”, zegt Van Dis. “Kies vooral iets dat bij jou en je dagelijks leefpatroon past. En dat half uur matig intensief bewegen mag je ook in twee keer een kwartier of drie keer tien minuten doen.”

Vaker opstaan tijdens zitten

De laatste jaren wordt steeds duidelijker dat het belangrijk is niet uren achtereen te zitten. In een artikel in de Volkskrant legt hoogleraar Integratieve fysiologie Maria Hopman uit waarom. Wie zit belast zijn spieren niet waardoor de receptoren (ontvangers) ongevoeliger worden voor insuline. Waardoor ze de glucose (suiker) uit het bloed niet binnenhalen. Ga je bewegen, dan kunnen de ontvangers in de spieren weer gevoelig worden voor insuline. Daardoor voorkom je welvaartsziekten zoals overgewicht, diabetes, hoge bloeddruk en een hoog cholesterol en uiteindelijk hart- en vaatziekten.

Ook goed voor bloedvaten en brein

Regelmatig opstaan en bewegen blijkt ook te zorgen voor een betere kwaliteit van die bloedvaten. Als we gaan staan of bewegen, vraagt dat namelijk veel meer zuurstof dan zitten. Daardoor gaat het hart harder pompen en de bloedvaten zich verwijden. En dat is goed voor de binnenkant van de bloedvaten die daardoor minder plaques ontwikkelen. En in het filmpje van hoogleraar Neuropsychologie Erik Scherder zie je dat het ook goed is voor ons brein.

Bewegen goed voor je sociale contacten

Maar bewegen is niet alleen goed voor je gezondheid, benadrukt Van Dis. Het is ook goed voor je sociale contacten. “Als je samen sport of wandelt, is dat duidelijk. Maar ook als je elke dag even lopend je boodschappen doet of in je tuin werkt, kom je mensen tegen waarmee je een praatje kan maken!”

Een paar tips om meer te bewegen:

• Denk elke keer als je de auto wilt pakken na of het wellicht ook fietsend of lopend kan
• Doe elke dag wandelend of fietsend je boodschappen
• Telefoneer lopend
• Als je met bus of tram reist, stap dan eens een halte eerder uit
• Loop als je veel achter de computer  moet zitten elk uur even naar een collega of de koffieautomaat en gebruik daarbij de trap i.p.v. de lift
• Probeer of het voor jou iets is om staand achter je computer te werken; ook bij staan belast je namelijk je spieren
• Wissel je computergebruik ook thuis geregeld af door even thee te halen, een wasje op te hangen enz.
• Gebruik de reclame op tv tussen programma’s niet om te zappen, maar ga iets te drinken halen of iets anders doen