Sinds ChatGPT eind 2022 voor het grote publiek toegankelijk werd is AI vooral in het nieuws gekomen in verband met gevaren en bedreigingen. Speciaal voor Meerdanvijftig.nl legt data scientist Steffan Jonkers hieronder uit welke kansen AI biedt en hoe het ons leven juist gemakkelijker zal maken.
AI van hulp in gezondheidszorg en in huishouden
“Kunstmatige intelligentie; artificial intelligence oftewel AI: het speelt tegenwoordig een grote rol in allerlei toepassingen in onze maatschappij. Zoals in de gezondheidszorg, waar het helpt met het medisch diagnosticeren en met het voorspellen van ziekte-uitbraken. Bij bedrijven, waar het ingezet wordt om processen te automatiseren. In het onderzoek, waar het wordt gebruikt om grote hoeveelheden data te analyseren. In auto’s, waar het helpt bij de herkenning van maximumsnelheden en inparkeren. Maar ook thuis, waar het in de beveiligingscamera is ingebouwd om meldingen te geven van verdachte activiteiten. Waar u wellicht een slimme thermostaat heeft die helpt met energie besparen of een robotstofzuiger die zelfstandig stofzuigt.
Meeste aandacht voor generatieve AI
Één type AI is het afgelopen jaar sterk in opkomst: generatieve AI. Hieronder verstaat men AI die in staat is zelf inhoud als teksten, afbeeldingen, muziek, video’s en modellen voor 3d-printers te genereren. Deze techniek gaat het komende decennium grote gevolgen hebben voor allerlei banen in allerlei sectoren. Niet voor niets worden er tientallen miljarden in de ontwikkeling van deze technologie gestopt. Grote spelers zijn onder andere OpenAI, Alphabet / Google en Microsoft.
ChatGPT en Copilot
Zij hebben vergaande taalmodellen ontwikkeld. Dit zijn modellen die menselijke taal ‘begrijpen’, waardoor interactie met AI een stuk gemakkelijker wordt en natuurlijker aanvoelt. U heeft wellicht over zulke modellen gehoord, onder de naam ChatGPT of Copilot. De bedrijven die hierachter zitten brengen zo snel ze kunnen updates op hun modellen uit om zo iedere paar maanden de concurrentie te kunnen aftroeven met nieuwe functionaliteit.
‘Bril’ voor blinden
De nieuwste modellen zijn zo ver dat ze een camera kunnen gebruiken als “oog” om daarmee de wereld om de camera heen te verkennen en herkennen. Dat is handig: zo is er nu al een bril voor blinden ontwikkeld die hardop zegt wat er in de omgeving te zien is. Zo kunnen blinden beter navigeren. Ik heb voorbeelden gezien van een model dat via een camera een pagina uit een boek te zien kreeg, en deze pagina binnen één seconde in enkele regels kon samenvatten. De nieuwe modellen kunnen ook met je praten op een natuurlijke manier, waarbij de stemmen levensecht klinken. De stem van ChatGPT klonk volgens velen zelfs iets te veel als een sexy secretaresse…. Handig: de taalmodellen spreken vele talen en kunnen optreden als live tolk.
Foto van Copilot
Voor toegang tot de nieuwste en beste functionaliteit moet men betaalde abonnementen afsluiten. Tot wat oudere modellen wordt gratis toegang geboden. Ik wilde even een voorproefje geven van wat zelfs de oudere modellen momenteel kunnen. Zo heb ik een afbeelding laten genereren door Microsoft’s Copilot. Ik vroeg Copilot: “Kun je een foto voor me genereren met daarop zeven mensen van vijftig jaar en ouder? Ze zijn in een feestelijke bui, ze hebben champagne, er zijn ballonnen en een spandoek waarop staat “MEERDANVIJFTIG”?”
Het resultaat is niet perfect gegaan, zoals hierboven is te zien. Copilot de tekst “MEERDANVIJFTIG” niet correct overgenomen. Verder heeft het wel grotendeels aan de opdracht voldaan. Er zijn vijftigplussers te zien, ze hebben champagne (de man linksbovenaan heeft zelfs twee glazen!), er zijn ballonnen, er is een soort van spandoek.
Niet perfect maar….
Een tweede voorbeeld slaagt beter. Ik vroeg Copilot: “Kun je een afbeelding voor me genereren van een zelfrijdende auto, ergens in de bergen met een prachtig uitzicht?” Het resultaat ziet u hieronder. Aan een ander AI-model, Runway, heb ik gevraagd bovenstaande afbeelding “uit te breiden”, alsof we de foto nemen en wat uitzoomen. Runway kwam met het volgende resultaat:
Dat heeft Runway best knap gedaan. Het breidt het wegdek uit, maar past daarbij de belijning op een vreemde manier aan. Het model ‘snapt’ dat bomen op de achtergrond kan betekenen dat er ook bomen op de voorgrond staan. Het heeft correct extra wolken toegevoegd aan het wolkendek. Runway kan zelfs korte video’s genereren. Zo droeg ik Runway op (in het Engels): “Laat me een grote auto zien die rijdt in een drukke stad”.
Runway begrijpt correct dat “stad” betekent dat er hoge gebouwen te zien zijn, en dat “druk” betekent dat er veel auto’s op de weg zijn. Het begrijpt dat auto’s lampen hebben, en dat die lampen licht geven maar ook schaduw creëren, en dat schaduwen bewegen als de lichtbronnen bewegen. Maar het gaat niet helemaal goed, zoals links in beeld, waar een auto vervormt tot een andere auto.
De ontwikkelingen in AI gaan snel
AI kan ook muziekstukken componeren. Zo heb ik door Beatoven een muziekstuk laten componeren met de volgende opdracht (vertaald uit het Engels): “30 seconden lichte, speelse klassieke muziek, gebruikmakend van een viool en een piano”.
Beatoven kan ook elektronische muziek genereren. Ik vroeg Beatoven om (vertaald uit het Engels) “technomuziek met veel bas en een vrolijk deuntje”
De muziekstukken die Beatoven produceert zijn nog niet geweldig, maar de ontwikkelingen gaan snel. Ik verwacht dat de komende jaren AI-gegenereerde muziek gebruikt gaat worden in zaken als reclamespotjes en als achtergrondmuziek bij filmscènes. Ik waag me ook aan de voorspelling dat we binnen vijf jaar AI-gegenereerde muziek terug zien komen in de hitlijsten.
Zo, u heeft een aantal voorbeelden gezien van generatieve AI. Één vorm heeft u nog niet gezien: het genereren van tekst. Ik heb ChatGPT wel gevraagd om mij te helpen een artikel voor de website van Meerdanvijftig.nl te schrijven. Dat artikel leest u volgende week!”
Tips voor het thuis gebruik van AI
Copilot
Copilot is te gebruiken via copilot.microsoft.com. U kunt daar zonder in te loggen enkele vragen stellen. Nadat uw limiet is bereikt, dient u in te loggen met een (gratis) Microsoft account. Ook is Copilot als app te downloaden voor uw smartphone. Copilot is in het Nederlands te gebruiken.
ChatGPT
ChatGPT is te gebruiken via chatgpt.com. U dient hiertoe wel een (gratis) account aan te maken. Voor sommige functionaliteiten moet u een betaald abonnement afsluiten. ChatGPT is in het Nederlands te gebruiken.
Beatoven
Beatoven is te gebruiken via beatoven.ai. U dient hiertoe wel een (gratis) account aan te maken. Voor het downloaden van gegenereerde muziek moet u een betaald abonnement afsluiten. Beatoven.ai is alleen in het Engels te gebruiken.
Runway
Runway is te gebruiken via runway.ml. U dient hiertoe wel een (gratis) account aan te maken. Voor sommige functionaliteiten moet u een betaald abonnement afsluiten. Runway is alleen in het Engels te gebruiken.
Recente reacties