Elke week geven we op Meerdanvijftig.nl een tip om op het scherm naar te kijken. Morgen, 20 oktober, zendt de EO op NPO2 om 22.20 u. Het nieuwe Soestdijk uit. De documentaire is gemaakt door de gelauwerde filmmaker Frans Bromet en was dit jaar genomineerd voor een Gouden Kalf.

Vermakelijke maar ook rake vragen

Frans Bromet (78) werkte als cameraman mee aan uiteenlopende films als Ciske de Rat en De Wisselwachtermaar vestigde zijn naam in de jaren negentig als interviewer/filmer met zogenaamde real life soaps als Buren en de Verbouwing.Met zijn lijzige stemgeluid stelt Frans Bromet ook in Het nieuwe Soestdijk vermakelijke maar ook rake vragen aan de mensen die met de camera volgt.

En zo krijg je een beeld van hoe we in Nederland niet alleen de energievoorzieningen aan commerciële partijen overlaten maar ook ons nationaal erfgoed als Paleis Soestdijk. Eind 2017 wordt via een openbare aanbesteding de gebouwen en de 100 hectare grond verkocht aan de Meyer Bergman Erfgoed Groep. Voor 1,750 miljoen euro, te weten ’10 eurocent per Nederlander die op de eerste rij wil zitten,’ vertelt Maya Meijer Bergmans, kunsthistorica en mede-eigenaar aan Frans Bromet.

Juist de bijrollen in Het Nieuwe Soestdijk geven kleur

De inkt van hun plan Made by Holland is nog niet droog of het spel van inspraak, goedkeuring van bestemmingsplannen door de gemeenteraad van Baarn (waaronder Soestdijk valt), klachten van buren, bezorgdheid van milieubeschermers is op de wagen. Belangrijkste twistpunt: woning- en hotelbouw op het kazerneterrein aan de Amsterdamse Straatweg, in het zogenaamde Borrebos

Bijna 5 jaar lang volgden Frans Bromet, zijn zoon Ruben en hun team de hoofdrolspelers op de voet.  Het betrokken echtpaar Ton en Maya Meijer, hun voornaamste tegenstander Kees Koudstaal van de Baarnse Onafhankelijke Partij, de teleurgestelde buurman Edmond Insinger van landgoed Pijnenburg, de verantwoordelijke wethouder Erwin Jansma. Maar het zijn juist de bijrollen die de kijker voor de unieke historie van Het Nieuwe Soestdijk innemen. Die worden met verve vervuld door Margriet Jansen, de interieurverzorgster van Soestdijk die veteraan van de technische dienst Roy Kars nog als meisje van 20 heeft zien binnenkomen. Tijdens het filmen gaat Roy met pensioen maar niet zonder Frans meegenomen te hebben naar de met onkruid overwoekerde tennisbanen.

Margriet Jansen bezig met het schoonmaken van de kroonluchters in het paleis.

Authentiek maar vervallen

“Sinds 1937 is er in het paleis geen onderhoud meer gepleegd”, vertelt directeur Floris de Gelder, die uiteindelijk zijn pet aan de wilgen hangt, omdat hij het trage draaien van de ambtelijke molens niet meer kan aanzien. De historische beelden in Het nieuwe Soestdijk bevestigen de authentieke maar vervallen staat van het Paleis.

Het siert de Meyer Bergman Erfgoedgroep, dat ondanks alle strubbelingen met de plaatselijke bevolking en de lokale overheid, in de afgelopen 5 jaar ook stappen zijn gezet om al aan de restauratie te beginnen. Zodat we straks over Het nieuwe Soestdijk niet hoeven te zeggen: gelukkig hebben we de documentaire van Frans Bromet nog.

Trailer van de documentaire Het Nieuwe Soestdijk.

Meer mooie documentaires

Documentaires hebben op televisie en in de bioscoop bestaansrecht veroverd. En terecht. Want wat zijn er mooie gemaakt. Zo draait op dit moment in de bioscopen de fascinerende documentaire Cow, tipte Karin de Lange. En schreef Marlies Mielekamp over de serie ‘Molukkers in Nederland‘. Karin de Lange was onder de indruk van de documentaire 100Up van Hedy Honigmann. Stella Ruisch schreef over Le regard de Charles (Aznavour), Tina Turner en het ontroerende Lourdes. Ook in The Photograph wordt de schijnwerper op het verleden gericht. ‘Oliver Sacks, his own life’ is een ontroerende biografie. Een bijzondere beleving ervaart de kijker in ‘Berg’.

Foto’s afkomstig uit de documentaire ‘Het nieuwe Soestdijk’.