Je weet pas hoeveel pijn je hebt gehad, als je ervan verlost bent. De Cruyffiaanse gedachte komt bij me op aan het begin van de Week van de Pijn. Maanden doorgelopen met een steeds pijnlijker knie, totdat ik ‘s nachts bij elke beweging wakker werd. Uiteindelijk zijn mijn klachten met behulp van de fysiotherapeut binnen 6 weken grotendeels verdwenen. 2,2 miljoen Nederlanders zijn niet zo gelukkig als ik. Zij staan elke dag met pijn op. Terwijl er voor veel mensen wat aan te doen is. Om behandelaars én patiënten bewust te maken staat deze komende week voor het eerst in het teken van pijn.

Bestrijding in handen van anesthesist met weinig tijd

week van de pijn

Pijnconsulenten Yvonne Museler: passie voor pijnbestrijding

“Toen ik jong was, vond ik patiënten ook wel eens zeurkousen,” aldus Yvonne Museler, pijnconsulent bij DC klinieken, een keten van zelfstandige behandelcentra. Naarmate Yvonne ouder werd, ging ze daar anders over denken. “Pijnbestrijding was vaak in handen van de anesthesist en als hij ’s morgens hoorde van iemand met post-operatieve pijn, dan lukte het hem pas om ’s middags langs te gaan.” Als een van de eersten liet ze zich van operatie- en anesthesie-assistente in 2006 omscholen tot pijnconsulente. In het Belgische Leuven, bij pijnexpert Bart Morlion. Want in Nederland bestaat er pas sinds 2010 de mogelijkheid om je te specialiseren.

Arts zegt te snel niets te kunnen doen

“Natuurlijk is er al langer oog voor pijn, maar nog steeds is dat ruim onvoldoende”, aldus Yvonne, die van pijnbestrijding haar passie heeft gemaakt. Komende week houdt ze in het Amsterdamse Eye dan ook een workshop over het onderwerp. “De aandacht voor pijn was voornamelijk gericht op de post-operatieve gevolgen. Als je die niet goed behandelt dan ontaardt het in een chronische pijn.” De eerste signalering ligt natuurlijk bij de huisarts maar die reageert niet altijd adequaat op de klachten van de patient. “Als er geen duidelijke oorzaak voor pijn te vinden is, dan zegt een arts al snel: wij kunnen niets meer voor u doen.”

Pijn neemt je hele bestaan over

Terwijl het kleine groepje pijnartsen en pijnconsulenten (er zijn er in Nederland naar schatting nog geen 100) vaak wel soelaas kunnen bieden. “Het merendeel van de patiënten krijgt na een bezoek aan ons in ieder geval weer de macht over zijn lichaam terug. Want uiteindelijk neemt pijn je hele bestaan over. Mensen worden somber en depressief van pijn.”

Mislukte heupoperatie

‘Om gek van te worden’ is dan ook de titel van de film die Pim Giel (eerder maakte hij met Eric Scherder een veelbesproken documentaire over dementie) ter gelegenheid van deze week samenstelde uit gesprekken met 6 mensen die elke dag pijn ervaren. Daarin vertelt onder andere de 60-jarige sportieve Wiebe Otten uit Amstelveen over de gevolgen van een mislukte heupoperatie.

Hoofd, lijf en leven

Voor Yvonne staat de behandeling van pijn-patiënten in het teken van hoofd, lijf en leven. “Ook wij zeggen: pijn zit tussen de oren. Maar daarmee bedoelen we iets anders dan behandelaars die de patient met een kluitje in het riet sturen. De emotie van de herinnering aan pijn en de pijnbeleving liggen in de hersenen dicht bij elkaar, in het zogenaamde limbische systeem. Bij iemand die álles al heeft geprobeerd; pillen en prikken en nog steeds pijn heeft, moet je dieper gaan graven. Dan is er vaak sprake van een traumatische ervaring. Bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare of werkstress, die zich uit in lichamelijke pijn. Daarom werken wij ook samen met psychiater Rob Ruimschotel. Hij heeft voor de stichting MS een stressoren-stappenplan  opgesteld dat wij nu hebben vertaald naar de pijnpraktijk. Van hoofd naar lijf willen we mensen hun leven teruggeven.”

Het eerste succes van de Week van de Pijn is er al. Komende week tekent minister van Volksgezondheid, Edith Schippers een convenant die een betere aanpak van de pijnbestrijding mogelijk moet maken.