Waar denk je het eerst aan als je hoort dat het 6 juli Wereld Kusdag is? Je eerste echte zoen? De kus die je moeder elke dag naar je blies vanachter het raam als je naar school fietste? De plakkerige knuffel van je kleinkind? De natte lik van je hond? Zoveel mogelijkheden, allemaal tekenen van affectie. Volgens sommigen de ultieme manier om te laten merken dat je van iemand houdt.

kussen
Een trouwdag hoort natuurlijk bezegeld te worden met De Kus.

Kus, een teken van genegenheid

Aanraking met de lippen, als groet of teken van genegenheid’: dat is volgens het woordenboek de betekenis van ‘kussen’. Op synoniemen.net staan als varianten zoenen, een pakkerd geven, knuffelen of omhelzen. De laatste drie vind ik een beetje dubieus. Daar hoeft geen aanraking met de lippen aan te pas te komen en dat is nou net een van de belangrijkste kenmerken van een kus.

kussen
Zonder lippen te gebruiken is een kus geen kus.

Eén, twee, drie zoenen of niet

Iedere cultuur heeft zijn eigen regels. In Nederland is in de loop der tijd een begroeting met drie zoenen in gebruik geraakt. Houd links-rechts-links aan om ongemakkelijke situaties en botsingen te vermijden. In veel zuidelijke landen begroeten mensen (mannen en vrouwen, maakt niet uit in welke combinatie) elkaar met twee zoenen. In Frankrijk moet je even opletten waar je bent, in het noorden en midden geven ze twee zoenen, in het zuiden vier en op Corsica zelfs vijf.  Bij zakelijke contacten houden wij Nederlanders het meestal op een ferme handdruk. Hoewel sinds de covid-pandemie het begroeten met kus of handdruk minder vaak voorkomt.

Romantisch kussen

De meest intieme vorm van kussen is de zogenaamde French kiss, op zijn Nederlands: de tongzoen. In speelfilms doen ze die soms na zonder de tong te gebruiken waardoor het een beetje lucht happen wordt. Net verliefde tieners die nog niet weten hoe het moet. Een beetje sneu.

Schaarse dierenzoen.

Dieren zoenen maar weinig…

Bij een tongkus gebruiken we 146 spieren en wisselen we 80 miljoen bacteriën uit. Geen wonder dat er landen zijn waar ze niets van deze kussen moeten hebben, zoals in Centraal Amerika en delen van Afrika. In de dierenwereld wordt onderling ook weinig gezoend. Uitzonderingen zijn chimpansees en bonobo’s.

Handkus teken van respect

Een handkus is niet zozeer een teken van genegenheid maar een teken van respect. Volgens de etiquette horen de lippen de hand niet echt te raken. Het is een luchtkus van een seconde, maximaal twee, boven de hand. Er is geen direct contact.

Een bisschop begroet je door zijn ring te kussen. Een teken van nederigheid en respect voor het kerkelijk gezag. De huidige paus, Franciscus is er niet zo gecharmeerd van. Op internet circuleert een filmpje waarop te zien is hoe hij zijn hand terugtrekt als pelgrims zijn bisschopsring proberen te kussen. Overigens wast en kust deze paus op witte donderdag wel voeten. Hij herdenkt hiermee de nederigheid van Jezus tegenover zijn apostelen.

Geen handkus voor de huidige paus.

De Kus hangt in Wenen

De Oostenrijkse schilder Gustav Klimt maakte in de periode 1907-1908 het schilderij De Kus. Het is inmiddels wereldberoemd, afgebeeld op ansichtkaarten, posters en legpuzzels. Op zijn karakteristieke manier schilderde Klimt een grote man die een vrouw op haar wang kust. Het schilderij hangt in de Österreichische Galerie Belvedere in Wenen. Het schilderij wordt op twee manieren uitgelegd. De één ziet een man die een vrouw zijn liefde betoont, de ander een vrouw die niet gediend is van zijn avances (de vrouw kust niet terug en draait haar gezicht van hem af).

kussen
De Kus’ van Gustav Klimt wordt overal afgebeeld. Ook op puzzels.

Wereld Kusdag en nog meer kus-verhalen

6 juli is uitgeroepen tot Wereld Kusdag. Toon je affectie, genegenheid of respect en kus bewust. Of niet.

Stella Ruisch geeft de voorkeur aan beter één kus op de wang dan drie in de lucht‘, zoals ze op Meerdanvijftig.nl schreef. De één kust bij afscheid nemen, de ander zwaait. Dat hoop je dan, is te lezen in Toe, nog één keer omkijken en zwaaien.

Alle foto’s: Pixabay