“Begrijp je me?”, vroeg mijn moeder aan me vlak voordat ze met hulp van een arts euthanasie pleegde. Een vraag waarop ik -zelf in verwachting van nieuw leven- het antwoord liever omzeilde. Ik vond dat mijn moeder het recht had om over haar eigen leven te beschikken. En wie was ik, om van haar te verlangen dat ze zou moeten wachten totdat de uitgezaaide borstkanker het besluit voor haar nam?

Wetsvoorstel gevoelig punt in kabinetsformatie

Om die reden zou ik voorstander moeten zijn van het concept-wetsvoorstel van D66. Daarin wordt ouderen de mogelijkheid gegeven hun leven, dat ze zelf voltooid achten te beëindigen. Het wetsvoorstel geldt als een gevoelig punt in de kabinetsformatie.

We praten en denken weer over ‘voltooid leven’

De onderhandelaars genieten twee weekjes rust maar de SGP zit niet stil. De conservatief christelijke partij gebruikt de vakantietijd om via de buitenlandse pers de discussie opnieuw op te stoken. “In Holland the doctor will kill you now” kopte de Wall Street Journal opruiend boven het ingezonden stuk van SGP-leider Kees van der Staaij. De politicus nam via een tweet kort en bij Eva Jinek afgelopen maandag uitgebreider afstand van deze zin boven het artikel. Maar het effect dat de SGP beoogde, is gesorteerd. We praten en denken weer over ‘voltooid leven’. En dat oefent straks weer fijn druk uit op de onderhandelaars. Waarvan duidelijk is dat Christen Unie en CDA over voltooid leven anders denken dan D66.

Wat is juridisch ‘voltooid leven’?

Mijn dochter moet voor haar studie een stuk schrijven over de juridische kant van het wetsvoorstel. Al discussiërend slagen wij er niet in het begrip voltooid leven goed te definiëren. Bovendien, stelt mijn dochter, waarom mogen mensen pas boven de 75 daar een oordeel over hebben?

Nog groter beroep op artsen

De KNMG, de beroepsorganisatie van artsen, heeft begin dit jaar al laten weten dat zijn leden niet voor een verdere uitbreiding van de euthanasiewet zijn. Ja, het merendeel van de mensen wil graag de controle over het einde van hun leven houden, maar zetten hun ‘doodswens’ uiteindelijk niet door, constateert KNMG. De kop boven de Wall Street Journal is smakeloos en bezijden de waarheid. Maar maakt eens te meer duidelijk dat een uitbreiding van de mogelijkheid tot euthanasie een nog groter beroep op artsen doet. Voor vraagstukken die geen duidelijke medische aanleiding hoeven te hebben.

Onuitgesproken druk op ouderen zelf

En dan hebben we het niet eens over de steeds verder opgevoerde maar  onuitgesproken druk op de ouderen zelf. Die vooral in het nieuws komen als het om problemen gaat, zoals pensioen, ziekte en zorgkosten. “Bij de eskimo’s verdwenen bejaarden op een ijsschots, zodat de gemeenschap geen last meer van ze had,” zei mijn echtgenoot vroeger bij wijze van grap als we op ongelegen momenten iets voor onze ouders moesten doen.

Moeder wilde man en kinderen niet tot zorg zijn

De arts die mijn moeder terzijde stond bij de euthanasie, vertelde mij bij haar overlijden dat ze anders binnen afzienbare tijd in een coma was geraakt en uit het leven weggegleden. Geen afschuwelijk sterfbed en toch wilde mijn moeder daar niet op wachten. Het is nooit uitgesproken maar ik weet zeker dat het feit dat ze haar man en kinderen niet tot zorg wilde zijn, daar een rol in speelde.  En dat was nog vóór de komst van de euthanasiewet en het begrip voltooid leven nog niet eens bestond.